Về phía kẻ địch, chúng cũng chưa dịu bó tay. Trên bình diện chính trị,
chúng tìm cách tập hợp lại các thế lực phản động, những tay chân cũ của
chính quyền thuộc địa, gieo rắc sự chia rẽ, truyền bá những ảo tưởng. Ở
miền Nam, chúng mưu toan đối lập thiểu số Khơ-me với người Việt, bỏ
tiền mua chuộc các giáo phái Cao Đài, Hòa Hảo. Ở miền Bắc, chúng tìm
cách đối lập các dân tộc thiểu số ở các vùng núi với người dân ở đồng
bằng. Một ý do chính trị lớn được tiến hành: dùng Bảo Đại lập lên một
“Chính phủ quốc gia” kèm theo những hứa hẹn mơ hồ về quyền tự trị cho
cái Chính phủ đó.
Ở Pháp, sau khi chấp nhận kế hoạch Marshall và loại những người cộng
sản ra khỏi Chính phủ, nội các của Thủ tướng Ramadier quyết giành thắng
lợi trong cuộc chiến một cách nhanh chóng. Trong khi “Chiến dịch Bảo
Đại” đang diễn ra, nhiều bước chuẩn bị quan trọng về quân sự đã được thực
hiện. Tháng 5 năm 1947, Chỉnh phủ Pháp đưa ra những yêu sách trong đó
có yêu sách đòi giải giáp các lực lượng vũ trang Việt Nam đòi quân đội
Pháp được tự do đi lại trên lãnh thổ Việt Nam. Ngày 10 tháng 9, Cao ủy
Pháp Bollaert tuyên bố dứt khoát: tiếng nói quyết định thuộc về các nhà
quân sự.
Ngày 7 tháng 10, năm trung đoàn lục quân, một nửa lữ đoàn dù, nhiều
đội pháo binh, 2 tiểu đoàn công binh, với 40 máy bay, 800 xe và một hạm
đội ca nô, mở cuộc tấn công lớn vào khu Việt Bắc hòng bắt gọn các cơ
quan lãnh đạo của kháng chiến Việt Nam. Bị kẹp chặt trong một gọng kìm
gồm hai binh đoàn một đi ngược sông Hồng và sông Lô lên, một từ Lạng
Sơn xuống, khu căn cứ Việt Bắc sẽ bị những đội quân nhảy dù xuống xóa
sổ. Bộ chỉ huy Pháp đinh ninh rằng đối phương hoàn toàn bị bất ngờ. Trận
đánh đã diễn ra trái hẳn với mọi dự kiến của Pháp. Binh đoàn tiến ngược
dòng sông Lô bị thất bại nặng nề và tổn thất của Pháp trong toàn chiến dịch
rất lớn: 3.300 quân bị giết, 4.000 tên bị thương, 255 xe bị phá hủy. Đây là
chiến thắng lớn đầu tiên của kháng chiến, đánh dấu thất bại chiến lược
chiến tranh chớp nhoáng của Pháp. Từ đấy, Bộ chỉ huy Pháp buộc phải sắp
xếp lại lực lượng để tiến hành một cuộc chiến tranh lâu dài và tốn kém,
