toàn ý sống cuộc đời tu hành như thế nào:
“ Từ khi vua cha giao đất nước cho ta, khi ta còn nhỏ tuổi ta luôn luôn
ngày đêm lo nghĩ. Ta tự bảo mình: ta không còn cha mẹ để chỉ bảo cho ta,
ta sẽ rất khó giành được lòng tin của nhân dân, làm sao bây giờ? sau khi
suy nghĩ, ta cho rằng, lui vào trong núi, đi tìm lời dạy của Phật, để hiểu rõ
các lẽ sống chết của chúng ta, để tạ ơn cha mẹ, sẽ là con đường tốt nhất. Ta
quyết định bỏ lệ. Ngày mồng 3 tháng 3 năm triều Thiên Ung thứ 5,ta mặc
quần áo dân thường, ra khỏi cung điện, bảo lính canh: “ Trẫm muốn hòa
mình với dân chúng, để biết những khó khăn của họ, để biết họ nghĩ gì”.
Có bảy tám người tháp tùng ta; quá giờ Hợi, khi sang sông, ta nói thật với
các lính bảo vệ của ta và họ khóc. Ngày hôm sau, khi qua bến Phả Lại, ta
che mặt để không ai nhận ra. Tối hôm đó, mọi người vào nghỉ tại chùa Gia
Chánh để sáng hôm sau lại đi. Ngày hôm sau, chúng ta lại thẳng đến đỉnh
núi là nơi ở của sư tổ Trúc Lâm. Sư tổ mừng rỡ, đón tiếp ta bằng những lời
sau: “ Sư già rồi nên quen sống giữa rừng, da bọc xương, ăn cỏ và quả
dại, uống nước suối, thơ thẩn giữa rừng cây, lòng lâng lâng như mây gió.
Bệ hạ đã rời bỏ cung điện nguy nga để đến nơi hẻo lánh này. Xin hãy cho
biết điều gì cấp thiết khiến Bệ hạ phải lặn lội đến đây?” Nước mắt rưng
rưng, ta trả lời: “Trẫm còn rất trẻ, không biết dựa vào ai. Ta nghĩ rằng
ngai vàng không bao giờ là vững chắc nên ta tới nơi rừng núi này với lòng
mong muốn duy nhất là trở thành phật”. Sư tổ trả lời: “ Không có Phật
trong núi, phật ở trong tâm chúng ta. Khi tâm ta thanh thản và sáng láng
thì Phật ở đó. Nếu Bệ hạ thấy lòng sáng láng thì bệ hạ lập tức trở thành
phật,cần gì phải đi tìm đâu?”
(Giữa lúc đó, triều đình đến van xin nhà vua trở về và tể tướng dọa sẽ tự
tử nếu vua không chịu)
Sư tổ cầm tay ta nói: “Bệ hạ là vua, ý chí của đất nước phải là ý chí của
Bệ hạ, tấm lòng của đất nước phải là tấm lòng của Bệ hạ. Cả nước van xin
Bệ hạ sao có thể từ chối? Chỉ quan trọng một việc là khi Bệ hạ trở về cung,
xin đừng quên nghiên cứu kinh Phật” Ta trở về cung và miễn cưỡng ở lại
ngôi vài chục năm nữa. Những lúc rảnh, ta tập hợp các bậc bô lão để
