03. Vì sao người Việt cổ có tục xăm mình?
Một trong những tục cổ xưa nhất của người Việt là xăm mình. Tục này,
phải kéo dài mãi cho đến cuối thế kỉ thứ XIII, đầu thế kỉ thứ XIV mới chấm
dứt. Có người nói rằng, bởi tục này mà tên nước đầu tiên của người Việt là
Văn Lang. Hẳn nhiên, cách giải thích ấy chưa đủ sức thuyết phục, nhưng
dẫu sao thì tục xăm mình cũng là một trong những tục cổ nhất và tồn tại
thuộc vào hàng lâu dài nhất ở nước ta. Về nguyên nhân xuất hiện của tục
này, sách Lĩnh Nam chích quái (phần Hồng Bàng thị truyện) viết như sau:
“Bấy giờ, dân trên núi xuống nước đánh bắt cá thường bị thuồng luồng
gây thương tổn, bèn cùng nhau tâu việc ấy với Vua. Vua nói: -Các
giống ở trên núi khác với các loài ở dưới nước. Các loài ở dưới nước
chỉ ưa những gì giống với mình và ghét những gì khác mình, vì vậy, ta
mới bị gây hại.
Nói rồi, Vua bèn ra lệnh cho ai nấy cũng phải lấy màu xăm hình thủy
quái vào người. Từ đó, không bị thuồng luồng gây thương tích nữa.
Tục vẽ mình của dân Bách Việt bắt đầu có kể từ đấy.
Ở buổi đầu mở nước, mọi thứ vật dụng của dân chưa đủ. Dân phải lấy
vỏ cây làm áo, dệt cỏ ống làm chiếu, lấy gạo nếp nấu rượu, lấy cây
quang lang
làm thức ăn, lấy cầm thú cá tôm làm mắm, lấy củ gừng
làm muối, đao canh thủy chủng
. Đất sản nhiều gạo nếp. Lấy ống
bương thổi mà ăn. Làm nhà sàn mà ở để tránh cọp, chó sói làm hại.
Cắt tóc ngắn để tiện vào rừng. Con mới vừa sinh ra thì lấy lá chuối lót
cho nằm. Có người chết thì gõ vào cối không, cho xóm giềng nghe
thấy để kéo nhau đến giúp. Con trai con gái lấy nhau, trước hết, dùng
gói muối làm lễ hỏi rồi sau đó mới giết trâu, giết dê để ăn mừng thành
vợ thành chồng. Cùng nhau đem cơm nếp vào buồng để ăn, vợ chồng
mới thành thân, vì lúc đó trầu cau chưa có”.
Lời bàn
Chinh phục thiên nhiên vùng đồng bằng sông nước là cả một quá trình
lâu dài phúc tạp và cực kì khó khăn. Hình ảnh những con thuồng luồng gây
