Sợ khó nuôi mà cho trai giả gái vẫn là tục của cổ nhân. Nhưng tục ấy chỉ
dừng lại ở trang phục và tóc tai bề ngoài của tuổi vị thành niên, có đâu lại
kéo dài suốt cả một kiếp? Thôi thì hay dở mặc dầu, chế định khác thường
này cũng để lại chữ mệ
ngộ nghĩnh cho quý tộc họ Nguyễn, ngày nay, rải
rác đây đó vẫn còn được dùng đấy thôi.
Chúa Nguyễn Phúc Khoát bắt dân thay đổi y phục và tập quán, đấy cũng
đáng coi là những chế định lạ. Từ đây, đàn bà phải mặc quần, không được
mặc váy như xưa, chiếc áo tứ thân quen thuộc cũng được thay bằng chiếc
áo may từa tựa như áo xẩm. Hóa ra, đổi mới nghĩa là làm sao cho khác hẳn
với Đàng Ngoài của chúa Trịnh, còn như kết quả, nếu có giống bản sao y
phục của người Hoa thì cũng chẳng sao.
Hình như sử cũ có sự nhầm lẫn. Đúng ra phải viết rằng: Thế là văn vật
phải một phen bị đổi mới, hú vía thay!
