Thập Thi đã tự ý làm nội ứng, mở cửa thành cho quân Trịnh. Quân Trịnh cứ
thế thúc trống, reo hò mà tiến vào. Tướng giữ thành là Luận Chính và
Thành Tính (cả hai đều chưa rõ họ) cũng đầu hàng.”
Lời bàn
Hẳn nhiên là chẳng có ai chính nghĩa trong cuộc đối đầu lâu dài và quyết
liệt giữa Đàng Ngoài với Đàng Trong, song, chẳng thể vì thế mà sống vào
thời đó, ai muốn làm gì thì làm, ai muốn nói gì thì nói. Loài dơi thực sự là
loài dơi, nhưng chỉ vì có chuyện kể rằng, hễ chuột thắng trong cuộc đánh
nhau với chim thì dơi nhận dơi đích thị là họ hàng với chuột, rồi khi chim
thắng thì dơi lại nhận mình chính cống là họ hàng với chim, thế mà cũng đủ
cho bao đời khinh khi loài dơi, huống nữa là kẻ tráo trở như viên Câu kê
Kim Long và đồng bọn trong câu chuyện này.
Một lời đáp của Câu kê Kim Long đủ để tan nát cơ đồ của cả một xứ,
khiếp thay. Mới hay, tính cho ra việc rồi lại tính cho ra người để trao việc,
thật là hệ trọng. Trách chúa Nguyễn Phúc Thuần vụng tính, kể cũng chí
phải, nhưng, có thế mới là Nguyễn Phúc Thuần, nếu không làm sao có
chuyện li kì này được.
Chuyện cười ra nước mắt là đây chăng?
