vất vả gian lao Hoàng mới ra Bắc mà vẫn được giữ chức lớn (quản đốc phủ
Hà Trung thuộc tỉnh Thanh Hóa và 7 huyện thuộc Sơn Nam với chức Hữu
Tướng).
5) Trách Hoàng nhân dịp có vụ loạn Bùi Văn Khuê, Phan Ngạn, Hoàng
xin đi đánh rồi về thẳng Thuận Hóa. Trong việc này Tùng phàn nàn Hoàng
và có ý ngờ Hoàng bí mật nhúng tay vào vụ loạn hay đồng lõa với phiến
loạn mà Tùng không dám nói ra một cách quyết liệt.
6) Khuyến cao Hoàng kíp sửa đổi nhiều điều lầm lỡ, cho người mang
thư ra xin lỗi vua Lê cùng lo nộp thuế cho Triều đình để cung ứng cho các
nhu cầu của Nhà nước, như thế là vẫn giữ được thanh danh của mình và của
tổ tiên, nếu cứ nganh ngạnh nhà vua sẽ đem quân trị tội, e lúc đó là hối tiếc
quá muộn.
Rồi Hoàng tiếp được thư này rất niềm nở, hậu đãi sứ giả, theo lời Tùng
dâng biểu lên vua Lê và đề nghị kết thông qua với Tùng như trên đã nói…
Về vấn đề lương thuế giữa nhà Le và họ Nguyễn, sử chép có những vụ
lôi thôi như sau:
Năm Bính Tuất (1586) Tùng cho Hiến Sát Sứ Nguyễn Tạo vào Thuận
Hóa khám xét ruộng đất. Do việc này ra thấy việc Hoàng đóng góp với Lê
triều bây giờ có lẽ rất sơ khoáng, nên kể từ 1600 tình thế giữa hai họ Trịnh
– Nguyễn trở nên căng thẳng, việc thuế cống hẳn thất thường cho tới 1620
vấn đề thuế má đã thành cớ cho Trịnh đem quân vào hỏi tội Nguyễn.
Sau những vụ lộn xộn với hai họ Trịnh, Mạc trên đây Hoàng được rảnh
tay để mở mang địa phương của mình về mọi mặt chính trị, kinh tế, xã hội
và quân sự.
Với Chàm năm 1607 Hoàng có mở cuộc kết giao và do một phái bộ
ngoại giao gửi đến, nhưng việc này không được lâu bền. Hai năm sau Chàm
xua quân vào đất Quảng Nam bị Hoàng đánh lui sau đó Hoàng chiếm thêm
