bệnh sắp thở hơi tàn. Trong nhà an hem lại có sự nghi ngờ nhau nên Trịnh
Tạc đang hành quân ở Nghệ An đột nhiên được gọi về Thăng Long. Trịnh
Tạc đã được phong vương để thay Trịnh Tráng nhưng giữa Trịnh Tạc và
Trịnh Toàn có sự ghen ghét. Tháng 5 năm ấy, con Trịnh Tạc là Trịnh Căn
được phong thế tử mang chức Thái Bảo, tước Quận Công, tháng sau được
cử vào Nghệ An làm thống lĩnh bề ngoài để giúp Trịnh Toàn nhưng bề
trong có ý kiểm soát và chia sẻ quyền hành của chú. Rồi liên tiếp mấy tháng
sau nhiều mưu thần võ tướng được lĩnh chức mới gửi vào Nghệ An trong
đó có Trịnh Căn và Trịnh Đống. Tháng 11 năm Bính Thân (1656) quân đội
Bắc Hà lại chuyển động và tiến xuống miền Nam Lang Giang. Trịnh Toàn
đóng ở Quảng Khuyến tại huyện Thiên Lộc; Trịnh Căn cắm trại cũng ở
huyện này đào hào đắp lũy phòng nhau Rối Toàn có ý mang hết binh đội về
An Tràng. Trịnh Căn lo ngại lui về đóng ở Phù Long huyện Hưng Nguyên,
tình thế rất là gay go.
Chúa Hiền tiến quân lên Dinh Trạm (Nam Quảng Bình) rồi lên đến Dinh
Mười.
Ngày 16 tháng 4 năm Đinh Dậu (1657) chúa Thanh Đô vương qua đời.
Trịnh Tạc liền thanh toán ngay vấn đề Trịnh Toàn và bắt giam Toàn vì
không về Bắc chịu tang. Một số thủ tục của Toàn sợ cháy thành vạ lây chạy
qua đầu hàng quân Nam.
Toàn chịu bó tay về Thăng Long sau khi trao hết quyền binh cho Trinh
Căn. Số phận của Toàn ít ngày sau là bị giam và chết trong ngục. Rồi Trịnh
Căn được thay Trịnh Toàn làm chủ Nghệ An. Quân Nam bấy giờ vẫn tiếp
tục giữ thế chủ. Tháng 6 năm ấy Trịnh Căn khởi chiến, chia quân ra ba đại
vượt sông Thanh Chương (sông Vinh). Quân Nam lùi rồi phản công. Trịnh
Căn thấy quân minh núng thế liền đến cứu viện cho Đặc Thế Công. Quân
Nam thua chạy. Nhưng tuy được quân Trịnh vẫn rút về An Tràng và khao
thưởng tướng sĩ.
