tướng lĩnh có nhiều thành tích điều khiển đánh dẹp rất nhọc nhằn và mãi
cũng không diệt được hẳn.
Chấn lưu động qua nhiều nơi, hợp với một lĩnh tụ khác là Thành khi thì
cướp phá Thanh Hóa, khi thì ra Hưng Hóa. Năm Tân Tị (1760), Thành bị
bắt. Chất yếu thế chạy lên đóng tại động Mạnh Thiên (Bắc Hưng Hóa)
mượn thế rừng núi, trấn giữ gần đó (có lẽ là Đồn Vàng, Yên Lập, Cẩm Khê,
thuộc tỉnh Phú Thọ ngày nay). Vị trí chiến lược vùng này rất thuận lợi vì
Hưng Hóa nằm bên cạnh sông Thao, gần hai đường thủy bộ, khi mạnh thì
tiến xuống được Việt Trì sát vùng Thượng du hoặc xuống Hòa Bình vào
Thanh Hóa. Khi yếu thì chạy ngược lên Yên Bái hay qua Tuyên Quang là
vùng núi xứ Bắc. Có hồi quân của Hoàng cũng đông tới hàng vạn người.
Mãi tới năm Kỷ Sửu (1769), Thống lĩnh đại đoàn Nguyễn Thục được
lệnh chúa Trịnh Sâm mang đại quân từ Sơn Tây đánh vào đại bản doanh
(Mạnh Thiên) của Hoàng rất ráo riết, nhưng quân triều vào tới nơi, Hoàng
đã bị bệnh mà chết. Con Hoàng là Hoàng Công Toản kháng cự không nổi,
chạy ngược lên Vân Nam biệt tích, từ bấy giờ còn dư đảng của Hoàng cũng
tan ra hết.
2 – Loạn Quý Tộc Nhà Hậu Lê
Dự vào cuộc phiến động chung năm Mậu Ngọ (1738), có các Hoàng
thân Lê Duy Mật, Lê Duy Quí, Lê Duy Trúc (Lê Duy Quí và Lê Duy Mật là
con vua Lê Dụ Tông. Lê Duy Trúc là con vua Lê Hy Tông). Ba người này
âm mưu giết họ Trịnh nhưng chẳng may công việc không thành, phải bỏ
chạy vào Thanh Hóa. Sau Duy Quí và Duy Trúc phải bịnh chết.
Sử gia C.B. Maybon nói khi cuộc đảo chính này bị bại lộ, Trúc và Quí bị
họ Trịnh bắt được và giết chết. Riêng Lê Duy Mật chạy thoát vào Thanh
Hóa với một số đông đồng đảng.
