3 – Nguyễn Huệ Đuổi Quân Xiêm
Từ năm Nhâm Dần (1782) ngôi sao của Nguyễn Huệ, người em út của
Hoàng Đế Thái Đức, bắt đầu sáng rực.
Huệ là một thiên tài đặc biệt về quân sự. Lối hành quân của ông là tốc
chiến, tốc thắng, biến hóa như thần. Hiệu lệnh của ông tất nghiêm minh; kỷ
luật của ông là kỷ luật thép. Và đức tính làm tướng của ông đáng kể nhất là
chỗ biết chia bùi, xẻ đắng với tướng sĩ, lấy ân suy và lấy cả đảm lược để
chinh phục lòng người.
Ra trận ông đi trước ba quân, lúc nguy nan ông tỏ ra bình tĩnh hơn ai
hết; gặp những vấn đề khó khăn, những việc mà người ta phải bở vía kinh
hồn thì ông thường nảy ra có một khối óc thông minh, lỗi lạc phi thường.
Từ lúc ông ra làm nghề tướng giữa lúc nước nhà ly loạn khắp nơi, đến
khi thở hơi cuối cùng xông pha trăm trận, ông chưa hề biết chiến bại. Lúc
này vua Thái Đức lo củng cố mọi vấn đề chính trị, xây dựng triều đình, lập
các qui mô như các đế vương thì Huệ là người được trao quyền đại tướng đi
đánh Đông dẹp Bắc. Tại miền Nam con cháu họ Nguyễn và thủ hạ còn cựa
quậy. Huệ bốn lần mang quân vào Gia Định.
Năm ấy tại Ngã bảy (Thất Kỳ Giang) một trận đại chiến xảy ra Huệ đem
mấy trăm chiến thuyền vượt cửa Cần Thơ xung đột với Nguyễn quân ở đây.
Quân Nguyễn bại to.
Vào tháng tư, Huệ kéo quân đến Lữ phụ bày trận ngảnh lưng xuống
nước đánh nhau với Nguyễn Ánh, lại thắng oanh liệt hơn bao giờ hết, Ánh
phải bỏ chạy tháo thân ra đảo Phú Quốc.
Có một người Pháp giúp Ánh tên là Manuel điều khiển thủy quân không
trốn nổi phải đốt tàu mà chết.
