Các biên thần nhà Thanh tuy biết rõ Đại Việt có bí mật nhúng tay, nhưng
cũng phải bấm bụng vì thấy lực lượng quân sự của nước ta đang thịnh phát.
Bãi Việc Cống Người Vàng
Một quốc hận đáng kể cho người Việt từ đời Hậu Lê tới nay còn là một
kỷ niệm chua cay, tức là việc cống người vàng.
Nguyên trong cuộc kháng Minh vào ngày 20 tháng 9 năm Đinh Mùi
(1427) hai tướng của Bình Định Vương Lê Lợi là Lê Sát và Trần Lựu chém
được Chính Lự tướng quân An Viễn Hầu Liễu Thăng của địch tại Mã Yên
Sơn (làng Mai Sao, thuộc Ôn Châu tỉnh Lạng Sơn) nhà Minh lấy làm đau
đớn lắm vì Liễu Thănglà một danh tướng của họ. Sau này hai nước mở cuộc
giảng hòa, Minh triều đã bắt đền chúng ta phải đúc người vàng thế mạng
cho viên tướng tử trận đó.
Vua Lê Thái Tổ thấy dân tình đau khổ, nheo nhóc từ cuộc bại trận của
nhà Hồ đến nhà Hậu Trần, rồi lại 10 năm chiến tranh vừa xong, trước sau
ngót ba chục năm ròng, không muốn kéo dài thêm chiến họa e hao mòn dân
số và tài nguyên quốc gia nên phải nhắm mắt chấp nhận điều kiện trên đây
của Minh triều.
Sau Tiền Lê đến Mạc và các vua Lê đời Trung Hưng cũng vẫn tiếp tục
việc cống người vàng. Nhà Tây Sơn khi đã yên vị không chịu lệ này do đó
vua Quang Trung có gửi thư cho Phúc Khang An xin bãi bỏ, vua tôi nhà
Thanh phải nghe theo.
Đi xã hơn nữa, năm Nhâm Tý tức Quang Trung thứ 5, nhà vua bắt đầu
thi hành công chuyện nói trên. Ngài gửi chọn biên thần nhà Thanh hai bức
thư liên tiếp nhờ đề đạt lên vua Càn Long ngỏ ý cầu hôn với công chúa
Thanh và đòi đất Lương Quảng để làm quốc đô. Sự thực nhà vua chỉ muốn
một việc khiêu khích để lấy cớ khởi binh nếu Thanh đình bác bỏ lời yêu cầu
của Đại Việt.
