VIỆT SỬ TOÀN THƯ - Trang 689

hơn cả, kêu gọi thị vệ và binh sĩ hết sức chiến đấu. Hai bên xô xát, bên phản
nghịch yếu thế bỏ chạy dần. Ít giờ sau Đoàn Trưng bị thương và hai anh em
đều bị bắt. Những cánh quân khác kế tiếp đạo tiền phong cũng bị tan rã khi
nghe tin anh em Đoàn Trưng đã lỡ việc.

Sự thất bại của Đông Sơn Thi Tửu Hội không ngoài nguyên nhân là

thiếu sự hậu thuẫn sâu rộng trong dân chúng, tổ chức quân lực không đầy
đủ, sự công phẫn của nhóm quân dân tại Khiêm Lăng chỉ như ngọn lửa rơm
chóng bốc mà chóng tàn, vì vậy vụ phiến động chỉ nổi lên được một vài giờ
rồi bị dẹp tan ngay.

Sau vụ đại náo kinh thành này Đinh Đạo bị xử tử cả nhà, và sử của triều

Nguyễn[3] chép rằng bọn Đoàn Trưng đã “mượn tiếng phò Đinh Đạo”, vậy
thì vua Tự Đức đã làm đúng việc của vua Minh Mạng là chỉ mới nghe Lê
Văn Khôi tung lời tuyên ngôn phò con hoàng tử Cảnh mà đã giết cả nhà chị
dâu lẫn cháu ruột (bấy giờ gia đình đông cung Cảnh đang ở cả tại Huế trong
khi đó vụ loạn tại Gia Định). Ngày nay người ta cho rằng cái án Đinh Đạo
hoàn toàn giống cái án Cao Bá Nhạ, nó chỉ có ý nghĩa dưới một chế độ hà
khắc của đám người tàn bạo mà thôi…

Cùng một nhịp với vụ phản nghịch ở kinh thành, nhiều vụ loạn khác

cũng nổi lên làm cho triều đình của vua Tự Đức thêm rối. Tại Quãng Ngãi
giặc Đá Vách quấy nhiễu dân chúng. Quan tiễu phủ Nguyễn Tấn đánh dẹp
mãi mới yên. Ngoài Bắc giặc Khách lại liên tiếp nổi lên, đó là dư đảng của
Hồng Tú Toàn (Thái Bình Thiên Quốc) thất bại ở bên Tàu được Ngô Côn
dẫn sang cướp phá các tỉnh miền Thượng du và Trung du. Triều đình phải
nhờ quân Tàu sang dẹp hộ, thắng được Ngô Côn ở Thất Khê (năm Mậu
Thìn 1868) nhưng đến tháng 7 năm ấy các quan tham tán Nguyễn Mại, phó
đề đố Nguyễn Viết Thành tửu trận, thống đốc Phạm Chi Hương bị bắt.

Thay thế cho các bại tướng kể trên, Vũ Trọng Bình ra làm Hà Ninh tổng

đốc hợp sức với đề đốc Quảng Tây là Phùng Tử Tài lấy lại được Cao Bằng
vào tháng 5 năm Kỷ Tỵ (1869). Ngô Côn chạy xuống Bắc Ninh vào cuối

Liên Kết Chia Sẽ

** Đây là liên kết chia sẻ bới cộng đồng người dùng, chúng tôi không chịu trách nhiệm gì về nội dung của các thông tin này. Nếu có liên kết nào không phù hợp xin hãy báo cho admin.