VÔ GIA ĐÌNH - Trang 65

- Thày đã học nghề gì?
- Một ngày kia ta sẽ cho con biết. Bây giờ con hãy biết rằng một người làm
nghề “trình diễn chó” cũng có thể có địa vị trong xã hội. Và con cũng hiểu
rằng nếu bây giờ con đang ở bậc thang dưới cùng trong xã hội, con rất có
thể – nếu con quyết chí – có thể dần dần tới một bậc cao hơn. Điều đó tùy
theo cảnh ngộ một ít, còn tùy ở con rất nhiều. Con ơi! Con hãy nghe những
bài học của ta, những lời khuyên của ta. Sau này khôn lớn, con sẽ nhớ đến
– ta mong thế – nhớ đến người nghệ sĩ giang hồ già nua đã dứt con ở trong
tay người mẹ nuôi con, chắc con phải ngậm ngùi và biết ơn, vì ta yên trí
rằng cái duyên gặp gỡ giữa ta và con sẽ đem lại hạnh phúc cho con.
Tôi không hiểu thầy tôi trước kia đã ở vào bậc nào trong bức thang xã hội
mà mỗi khi hơi nói chạm thì thày tôi lại thôi. Điều đó nhiều lần gợi trí tò
mò và làm cho óc tôi phải suy nghĩ. Nếu Vỹ-Tiên đã ở trên một bậc cao
trong bức thang xã hội như có lần ông đã nói thì tại sao bây giờ ông phải tụt
xuống bậc thấp? Ông lại cho rằng tôi có thể lên cao nếu tôi muốn, tôi chẳng
là cái gì, không biết gì, không gia đình và không một ai giúp đỡ. Thế sao
chính ông lại bị xuống thấp?
Sau khi đã vượt qua núi O-Véc, chúng tôi đến miền hoang dã Kéc-xi. Ở
đây mặt đồng mấp mô như sóng gợn, không trồng trọt gì, chỉ có những đám
rừng thưa thớt, còm cõi. Đó là một miền bần bạc nhất và quạnh hiu nhất.
Trong vùng, tuyệt nhiên không có một vũng nước nào. Không có suối,
không có sông, không có ao. Đây đó, người ta nhìn thấy những dòng cạn
khô, đáy lởm chởm đá. Nước đã chảy hết vào vực thẳm và ngấm xuống đất
để rỉ ra những chỗ xa và chảy vào suối hoặc những sông con.
Ở giữa cánh đồng cháy nắng, đó là làng Bastide Murat (Bát-ti-đơ Muy-ra).
Chúng tôi vào tìm chỗ trọ và ngủ đêm trong vựa cỏ của một hàng cơm.
Chiều hôm đó, trước khi đi ngủ, Vỹ-Tiên nói chuyện với tôi:
- Chính ở đây, trong vùng này, và có lẽ ngay trong quán trọ này đã sinh ra
một người, người đó làm chết bao nhiêu quân lính, xuất thân chỉ là một trẻ
chăn ngựa, rồi trở nên Hoàng tử, rồi lên đến ngôi Vua, người đó tên là
Murat. Người ta coi là một vị anh hùng và lấy tên đặt cho làng này. Ta có
quen ông ấy và đã nhiều lần nói chuyện với ông ấy.