ông bị tù Côn Đảo nhiều năm cùng với một số cán bộ cao cấp bấy giờ. Sau
đó ông vào bộ đội và trở thành thương binh. Hàng năm cứ đến Tết Nguyên
đán là ông ăn mặc chỉnh tề, ngực đeo đầy huân chương, đi khắp làng. Ngày
phá chùa ông hăng hái lắm. Ông phăng phăng vác những pho tượng Phật to
lớn, uy nghi ném xuống ao chùa. Từ dưới ao tăm phật sùng sục nổi lên. Lũ
trẻ con chúng tôi cùng nhau gào thét: Phật chết đuối, phật chết đuối, chúng
mày ơi!. Mỗi lần ném xong một ông Phật xuống ao, ông Lẫm Cùi lại bước
đi hùng dũng như một hiệp sĩ vừa chém gục kẻ thù. Hai bàn chân ông to bè
nện xuống đất thình thịch. Đôi mắt ông sáng lên kiêu hãnh.
Những năm tôi đang theo học phổ thông làng tôi có nhiều chuột lắm.
Có lẽ địa hình làng tôi là nơi thuận tiện cho việc cư trú và sinh sôi của loài
chuột. Làng tôi nằm kề sông Đáy. Làng chia làm hai phần. Một bên là nhà
cửa với những lối ngõ sâu hút mọc đầy cây duối, cây dâm bụt. Và cả những
khu vườn nửa như vườn cây ăn quả lưu niên, nửa như vườn hoang. Quanh
làng được bao bọc bởi đồng lúa và những gò đất cao mọc đầy những bụi
tầm xuân, bụi cây gai và dứa dại. Còn suốt dọc bờ đầm, bờ ao cỏ mọc um
tùm và những cây ổi hoang quấn đầy dây leo. Xuyên qua những bụi cây
trên khắp bờ ao, gò đất và những bờ rào là những con đường mòn nhỏ. Đấy
là những con đường riêng của lũ chuột. Những con đường kín đáo, trơn lì
và khá sạch sẽ. Dài dọc những con đường ấy là những viên phân chuột nâu
sẫm và rắn như đất nung, tỏa một mùi tanh nồng nặc đến nôn mửa. Đến
mùa lúa chín hay mùa thu hoạch khoai ngô, chuột từ những con đường mòn
ùa ra tấn công. Nếu bạn ngủ ngoài đồng, nửa đêm tỉnh giấc, bạn sẽ nghe
thấy tiếng chuột phá đồng rào rào. Tiếng chuột gọi nhau, cắn chí nhau nheo
nhéo cả đêm. Người làng tôi đã dùng mọi biện pháp để xua đuổi chúng như
gõ mõ, đốt lửa và mang cả chó, mèo ra ruộng. Nhưng tất cả những biện
pháp ấy chỉ có tác dụng được mấy đêm đầu, sau đó thì vô hiệu. Nhiều nhà
nhốt mèo vào trong một chiếc lồng đặt giữa ruộng. Lũ chuột tấn công vào
mèo và mèo sợ hãi kêu gào hoảng hốt. Hết mùa, lũ chuột tấn công vào làng.
Đêm đêm, nghe tiếng chuột chạy qua sân, chạy trên mái nhà rình rịch. Vịt
gà bị mất. Trứng gà đang ấp trong ổ cũng bay đi. Thúng mủng, bao tải, hòm
