những đồ vật không dùng được nữa. Nói thực ra, có thể là nó cũng không
đến nỗi thiếu tiền đâu, nhưng bị các viên chức nhảy vào xâu xé trước khi
tiền đó được sử dụng vào những công việc tư pháp. Qua những điều K. đã
thấy cho đến lúc này thì xem chừng đúng như thế thật, nhưng sự đồi bại đó
tuy có phần nào làm nhục nhã cho bị cáo, về căn bản lại khiến cho bị cáo
được an tâm hơn là tình trạng nghèo nàn của tòa. Bây giờ K. mới hiểu là tổ
chức tư pháp ngượng khi phải triệu tập bị can đến để hỏi cung lần đầu tại
một tầng nóc, nên tốt hơn là kéo đến quấy phá y ngay tại nhà. K. có ưu thế
hơn ông quan tòa được bố trí làm việc tại tầng nóc kia biết bao nhiêu, trong
khi anh, ở nhà ngân hàng, có cả một phòng rộng, phía trước có tiền sảnh, và
phòng có một cửa sổ rất lớn trông xuống quảng trường nhộn nhịp nhất của
thành phố! Tất nhiên là anh không có những khoản đút lót bổng lộc phụ và
không thể sai người phục vụ mang gái đến văn phòng cho. Nhưng anh vui
lòng khước từ những thứ đó, ít ra là ở cõi đời này.
Anh còn đương đứng yên trước tấm biển thì một người đàn ông lên cầu
thang, nhìn vào phòng qua cửa ra vào để ngỏ - từ đấy cũng nhìn được sang
phòng họp - và cuối cùng hỏi K. là lúc nãy có thấy một người đàn bà ở đó
không.
- Chắc anh là mõ tòa? - K. nói.
- Vâng, - Người đó trả lời - còn anh là bị cáo K. phải không? Giờ đây tôi
cũng nhận ra anh, hoan nghênh anh đã đến.
Và K. thật không ngờ hắn lại chìa bàn tay ra bắt tay anh.
- Hôm nay không có phiên tòa. - Hắn nói thêm khi thấy K. im lặng.
- Tôi biết. - K. nói và nhìn bộ thường phục của viên mõ tòa, hắn không
mang huy hiệu nghề nghiệp nào khác ngoài hai chiếc khuy vàng óng có vẻ
như được dứt từ một chiếc áo măng-tô sĩ quan đã cũ - Tôi vừa nói chuyện
với vợ anh xong, nhưng giờ thì chị ấy không có đây, tay sinh viên đã đem
chị ấy đến cho ông dự thẩm rồi.
- Thế là người ta đem vợ tôi đi suốt. - Viên mõ tòa nói - Mà hôm nay là
chủ nhật đấy! Tôi có công việc gì phải làm đâu, nhưng người ta cứ sai tôi đi
những việc vớ vẩn, cố để tống tôi đi khỏi đây. Đã thế người ta còn thận
trọng không sai tôi đi đâu xa quá để tôi cứ tưởng sẽ về nhà kịp thời. Tôi cố
