Một thí dụ xác đáng nhất về chuyện "ngoại giao chén trà tàu" là
một câu chuyện vừa xảy ra mới đây giữa nước Tàu mới và xứ Tây
Tạng. Vào hồi cuối thế kỷ trước, dân Tây Tạng vẫn bị coi là một
dân tộc tán mạn, để chủ nghĩa cá nhân lên trên hết, sống một cuộc
đời cơ khổ vô cùng ở dưới triều một vị bạo chúa. Vào thời ấy những
thương gia và những dân thuộc địa Anh ở Ấn Độ say sưa vì lợi, đã
làm cho dân Tây Tạng kinh sợ, đành phải chạy sang liên kết với Nga;
cũng vào thời ấy xứ Tây Tạng lại bị phiền nhiễu bởi dân Mãn Châu
quốc nữa. Dân Tây Tạng cùng đường quá đâm liều bèn ám sát viên
tỉnh trưởng ở Bà Tang. Triều đình Bắc Kinh bèn cử Triệu Ích Phong
sang hoà giải và ông tướng có bàn tay sắt đó đã dẹp yên hết cả
những sự rối ren vào khoảng 1905. Đến 1910 thì Triệu Ích Phong
tiến vào tới Lhassa và lập ở đó một chính phủ bản xứ. Triệu Ích
Phong rất đanh ác, đến nỗi bây giờ những người đàn bà ở bộ lạc
người Mãn lấy tên Triệu Ích Phong ra doạ trẻ cũng như ta doạ ông ba
bị vậy. Tuy vậy, Triệu có tiếng là một vị quan rất có tài, Triệu cấm
dân xứ không được trồng trà tàu trong khắp xứ Tây Tạng. Cái lệnh
ấy tách riêng hẳn Tây Tạng ra không cho dính dáng gì với triều
đình và mỗi ngày lệnh ban ra một thêm nghiêm lên, Triệu biết chắc
rằng những nhà trồng trọt và viên chức Anh-cát-lợi không thể làm
cách gì mà áp chế dân Tây Tạng bằng trà tàu nữa.
Nói thực ra thì bao nhiêu việc ngoại giao giữa Tàu và Tây Tạng vào
khoảng đầu thế kỷ thứ XX đều ở những bánh trà tàu mà ra cả!
Uống trà tàu
Ban sơ, người ta cho những lá trà tàu vào nước đem đun lên rồi
vớt những cái lá trà đem phơi. Trà ấy, người Nhật gọi là udeahor.
Đến năm 1570 thì có một người lái buôn nghĩ ra một thứ chảo để
rang trà, cái máy ấy gọi là hairo, mãi tận về sau mới có nhiều
người biết mà dùng. Bây giờ vì việc xuất cảng trà mỗi ngày một
bành trướng, người ta pha trà theo lối Tàu vừa tiện vừa đỡ tốn.
