Có ai còn nhớ chuyện một ông tổng trưởng bộ hàng không làm gãy
cánh máy bay Pháp thế nào chăng? Một nhà sáng chế nghĩ ra được
một kiểu phi cơ trận, nhưng chết một nỗi là không có tiền để "vi
thiềng" cho kẻ cầm đầu: kiểu máy bay đứng tên đó không được bộ
hàng không công nhận. Một tháng sau, người ta công nhận một kiểu
máy bay khác tồi hơn, chỉ bởi một lẽ nhà sáng chế thứ hai này có
tiền nhiều. Chánh phủ đặt làm hàng vạn chiếc. Nhưng chưa xong
được một ngàn thì một nhà sáng chế thứ ba lại hiện ra,
– một nhà sáng chế không những có nhiều tiền mà lại còn có
cả nhiều gái để dâng lên Ngài ngự... Tất nhiên một ngàn chiếc phi
cơ đã làm xong đó lại huỷ đi, để bộ hàng không công nhận một mẫu
thứ ba... Cứ thế, cứ thế mãi...
578 CÁC TÁC PHẨM MỚI TÌM THẤY
... Cho đến khi xảy ra cuộc chiến tranh thế giới, Pháp kêu rát cổ
bỏng họng xin Anh đem máy bay sang cứu, bởi vì nước Pháp thiếu
máy bay dùng về quân sự!
Thật cũng là một sự đáng buồn cho nước Pháp, cho một nước thật
mạnh mà cũng thật văn minh, bị sụp đổ trong phút chốc chỉ vì lẽ sâu
mọt đục khoét mà không làm thế nào chữa được.
Trận thế giới chiến tranh này, nói cho thực, có mấy thứ chiến
cụ lạ nhất? Có ba thứ: bom bay, chiến xa khổng lồ và phi cơ vĩ đại.
Như chúng ta đã biết, phi cơ vĩ đại kiểu B-29 chính là điều sáng
nghĩ của Pháp mà Mỹ đem thực hành. Ta cũng đã biết rằng bom
bay cũng là một sự phát minh của Pháp. Nhưng có một điều này mà
ít người để ý: chính cái sáng kiến đem chiến xa khổng lồ áp dụng
vào chiến tranh khoa học tối tân cũng lại là một sáng kiến của
Pháp nữa, và báo Gringoire đã có nói đến từ 1938.
