VUA HIỆP-HÒA CHỌN MỘT TRONG BA
CÁCH CHẾT
SỰ thất bại ở cửa Thuận là một cái hận vô cùng của nước
Nam. Nhưng, trái lại, phái địch của Tôn-thất-Thuyết tại Nam-
triều muốn nhân đó làm một cơ hội tốt để lật bàn tay sắt của
viên phụ chính độc-tài. Vì ai cũng tin rằng viên đạn của Đô-
đốc Courbet và hiệp-ước Harmand sẽ làm cho thanh thế Tôn-
thất-Thuyết mười phần bớt đi đến bẩy tám.
Giữa triều, Hồng-Sâm là con trai Tuy-lý quận-vương, giữ
chức Sung-biện Nội-các, đương nhiên công-kích Tôn-thất-
Thuyết và Nguyễn-văn-Tường. Hồng-Sâm gọi hai người là
gian-thần và buộc cho hai người cái tội đã làm mất nước.
Sâm dám làm việc phi-thường ấy là vì cậy ở lòng tin yêu
của vua Hiệp-Hòa.
Nhà vua cũng tưởng nhân dịp này có thể trừ được hai vị
quyền-thần nên việc làm tỏ ra cương quyết và dần dần như
muốn leo lên chức chủ-nhân-ông thật của triều đình Huế.
Tuy-lý quận-vương Mân-Trinh, một người thù của Tôn-
thất-Thuyết được vua Hiệp-Hòa thăng Tuy-lý Vương và kiêm-
quản việc giao-thiệp với thượng sứ Pháp. Trong triều có
người tâu rằng Vương không quen việc đó, sợ làm điều thất
thố. Nhưng vua Hiệp-Hòa quả quyết nói : « Tuy-lý Vương là
người có tuổi, có đức, có kiến-thức và vốn trung-thành với
triềuđình. Trẫm đã quyết định giao cho Vương chức Toàn-
quyền để giao-thiệp với người Pháp. Các khanh không nên