"Tứ thư thuyết ước" của tiên sinh. Quả thật, ngày ấy nếu không có Chương
túc quốc thượng hầu Nguyên Đán làm sáng tỏ những điều vi diệu, uẩn ảo
trong tư tưởng của trứ tác, chắc nhà vua cũng không lĩnh hội được ý đồ của
tiên sinh. Vì hiểu được giá trị của bộ sách, nên nhà vua càng nể trọng tiên
sinh. Tiếc vì Dụ tông không tu chí học hành, nên không khai thị được chân
tâm; vì vậy không tiếp thụ được tư tưởng khoáng đạt của tiên sinh. Lại nghe
nói tiên sinh đã nhiều lần can gián và có dâng kế sách về mở mang dân trí,
về kinh dinh điền địa phát triển nghề nông, khuyến khích việc công, việc
thương, nhất nhất đều không được vương huynh quan hoài. Kíp đến bọn
thái giám câu kết với đám quan nội hầu, và một lũ sâu mọt trong các đài,
sảnh, viện dẫn dắt Dụ tông vào con đường trác táng, vô luân, tiên sinh liều
mình dâng sớ "thất trảm". Vương huynh lại một lần nữa gạt bỏ lòng trung
của đấng bề tôi lương đống, gạt bỏ lời chỉ giáo tâm huyết của người thầy
dạy mình. Nghệ tông tự nghĩ: "Tiên sinh là người quán thông thời thế, am
tường cổ kim, nếu được tiên sinh phù giúp, ta chắc việc hưng vượng đất
nước như thời Trùng hưng của các tiên đế hẳn có cơ may đạt được. Chính
tiên sinh cũng chúc ta điều đó kia mà".
Nhà vua bèn sai đốt bạch lạp gây lò trầm bên cung Thủy. Tĩnh, nơi xưa
kia Trung vũ đại vương Trần Thủ Độ đã từng thỉnh được cao sĩ về giúp.
Giây lát, quan nội hầu đã lại thỉnh đức vua và Chu tiên sinh lên kiệu sang
đàm đạo bên cung Thủy Tĩnh.
Căn phòng vẫn bài trí như xưa: bộ kỷ gụ sơn son thiếp vàng, vài bức
tranh của Hàn Cán, Lý Long Miên vẽ phong cảnh núi sông miền Sơn Đông,
bức bình phong sơn khắc cảnh bốn mùa: tùng, trúc, cúc, mai; vài chiếc đôn
sứ kê rải rác; hai chồng gối xếp ở hai góc long sàng, bốn bức tường ghép gỗ
thơm vẫn ngan ngát tỏa hương cùng với mùi trầm sực nức. Cảnh trí vẫn y
hệt lúc sinh thời Trần Thủ Độ đã sống cách đây trên một trăm năm, nhưng
sao không khí tẻ ngắt, lạnh tanh phảng phất mùi ẩm mốc, mùi ngai ngái rữa
mục của các vật bầy trang trí cũng như của cả ngôi nhà.
Bước vào phòng, Chu An đã nhận ngay ra khí chất tàn tạ, ghê lạnh như
báo trước một cơ nghiệp, một sự nghiệp đã hầu tàn.
An tọa xong, nội thị dâng trà; Nghệ tông hắng giọng:
