Nhân thọ, theo như lệ thiên tử, ra vào dùng 12 chiếc lọng vàng. Cho con là
Hồ Hán Thương làm nhiếp chính thái phó, ở bên hữu điện Hoàng Nguyên;
Hồ Nguyên Trừng làm tư đồ. Nhưng như thế vẫn chưa toại nguyện; tới
ngày 28 tháng 2 năm Canh thìn (1400), nhằm ngày đại cát, Hồ Quý Ly phế
đức vua 5 tuổi xuống làm Bảo ninh đại vương, thương tình là cháu ngoại
nên không nỡ giết.
Hồ Quý Ly tự lập mình làm hoàng đế, đặt niên hiệu là Thánh nguyên,
lấy quốc hiệu là Đại Ngu.
(Đại ngu: chữ Hán, có nghĩa là sự yên ổn to lớn. Hồ Quý Ly thật tâm
mong mỏi cho nước nhà yên thịnh).
Vậy là nhà Hồ lập, vương triều Trần sụp đổ, cũng như 175 năm trước
nhà Trần lập, nhà Lý bị phế. Các triều đại hưng vong thành bại xoay vần
như con thò lò sáu mặt: chợt mặt nhất, thoắt đã mặt tam, mặt lục; chỉ có dân
tộc, phải, chỉ có dân tộc là mãi mãi trường tồn.
Viết xong tại Giảng Võ vào giờ Giáp tuất
ngày Giáp tuất, tháng Bính dần, năm Giáp tuất
(20 giờ ngày 8 tháng giêng Giáp tuất).
Ngày 17 tháng 2 năm 1994.
