quật xuống đất dữ dội đến nỗi người đàn bà nghẹt thở, quằn quại, giãy giụa
rồi chết đi; nếu thấy chưa chết, voi lấy chân giày đến khi nào người ấy nát
ra thành nghìn mảnh.
Tại các tỉnh không có nhà ngục, nhưng trong nhà quan tỉnh cũng có đủ
dụng cụ để cầm giữ tra khảo: xiềng, xích, khóa tay và những dụng cụ bằng
sắt khác nữa. Nhưng hình phạt thông dụng nhất là gông; gông làm bằng hai
thanh gỗ to và dài như một cái thang, có hai miếng gỗ ngang nối thanh nọ
với thanh kia, hai miếng gỗ ngang đặt như hai bực thang kẹp đầu vào giữa
không thể nào kéo ra được; phạm nhân phải đeo gông đến ngày tuyên án.
Nhưng ở Kẻ chợ thì có nhiều ngục thất cho cả việc hình lẫn cả việc hộ. Ở
các ngục này (chứa những phạm nhân can án vào việc hộ?) người ta có thể
đi lại và giải buồn được; nhưng những ngục hình... làm dưới đất, không có
cửa... chỉ có ánh sáng một ngón nến viên ngục đốt thắp cho và bắt tội nhân
đến hạn phải trả tiền; nếu người khốn nạn này không có tiền thì ngục tốt
không ái ngại, đánh cho máu me đầm đìa, thừa sống thiếu chết, tội nhân
không có ai để nói chuyện và than khổ bao giờ... Chỉ có thân quyến mới
được phép nói chuyện với tội nhân thôi, đến báo cho người này biết bản án
tử hình và tụ họp lại để dẫn ra pháp trường. Ra đến nơi, tội nhân đã thấy có
một bữa ăn sắp sẵn; hình như không cho rằng cái chết rất gần, giờ chết
chưa chắc đã đến và hắn ta vài phút nữa sẽ bỏ cõi đời, hắn ta ăn bữa cuối
cùng và ngào ngốn thịt thà bày hâu hắn. Đến giờ hành hình, đao phủ thủ
hoặc một tên lính nào đấy bảo hắn là đến lúc phải tuân vương mệnh; cứ
ngồi sệp xuống đất chẳng xê xích đi đâu, hắn đưa tay cho người ta trói gập
ra đằng sau. Xong rồi người ta búi tóc hắn lên đỉnh đầu và chẳng cần theo
một nghi thức gì khác, đao phủ thủ cầm đao đến gần và hạ thủ. Các thân
vương quý tộc không bị chém đầu như bọn thường dân, lưu huyết là một
điều nhục nhã đối với tôn tộc, người hoàng phái, quý phái. Vì thế nên các
quốc thích chỉ dùng một cái gậy bằng gỗ hoàng đàn dài ba thước, to vừa
phải phang một gậy vào đầu cho chết, còn người quý phái nào bị tử hình thì
chỉ bị thắt cổ hay treo cổ chết thôi: Một lối chết danh giá nhất, ít nhục nhã
nhất... Bọn trộm cướp trước khi chết bị đem bêu ba ngày giữa một công
