Sông Cái rất thuận tiện cho kinh thành; tất cả các hàng hóa, người ta
chuyên chở đến đây bằng thuyền bè đi lại khắp trong xứ, là bằng chứng của
sự hoạt động của toàn quốc. Các thương nhân có nhà cửa ngay tại làng
mình và không sống trên thuyền (như ông Tavernier đã thuật) trừ khi họ
phải đi xa.
Các thổ sản của xứ Đông Kinh
Trái cây: Cam, dừa, cùi bùi, bên Xiêm: dầu dừa thắp đèn; nước ngọt. Ổi
chín hay xanh đều làm săn ruột, gây bệnh táo. Đu đủ, cam, hồng, chuối, cây
đa.
Vải: vị ngọt, dáng đẹp; nhưng mùa vải không quá bốn mươi ngày; vào
khoảng tháng Tư dương lịch, lúc vải sắp chín, chúa Trịnh sai đóng dấu lên
trên những cây vải ngon nhất trong xứ, của ai cũng mặc, chủ cây phải giữ
và không được coi như của riêng của mình nữa, phải canh gác để khỏi có
kẻ bẻ trộm mà không được nhà nước trả của và đền công.
Nhãn: làm long nhãn; người Đông Kinh cho là nóng và độc; mơ, mận,
mít: mít dai ngon hơn mít mật.
Chuột, tổ yến, ba ba, dứa, chanh.
Tơ: Xứ Đông Kinh sản xuất ra được nhiều và người nghèo kẻ giàu đều
may quần áo lụa mặc, giá cũng rẻ như những hàng trúc bâu
ngoại quốc.
Hoa: Về hoa thơm, tuy không chuyên giồng hoa, tôi cũng biết được hơn
hai thứ. Nhưng tôi không ngửi thấy mùi thứ hoa mà họ gọi là “la bagne”.
Có một thứ hoa hồng cánh trắng và đỏ thẫm; một thứ nữa cánh trắng và
vàng mọc thành bụi không có gai nhưng cũng không có hương thơm cây
ông lão. Có thứ hoa tròn như các nụ giống như hoa (câpre) cây ông lão của
ta nhưng nhỏ hơn; thơm ngang tất cả các thứ hoa tôi biết và mười lăm ngày
sau khi hái vẫn còn đượm hương. Các bá quan dùng để ướp thơm quần áo.
Lan ở đây cũng có, nhỏ hơn lan Âu châu, cây hơi cao, hoa trắng, hương
thơm nhưng ngát quá.
