VIII
Điềm báo mùa đông
Giữa bao sức mạnh quét qua và đùa giỡn khắp vạn vật, một người dốt
nát chỉ là nắm rơm trong gió. Nền văn minh của chúng ta vẫn đang ở giai
đoạn nửa vời, không còn là thú vật, mọi việc không còn bị bản năng dẫn
dắt, nhưng con người vẫn chưa hoàn toàn tuân theo lý trí. Trách nhiệm
không đặt vào người hung ác. Chúng ta thấy người đó sắp hàng với các sức
mạnh của cuộc đời vì trạng thái tự nhiên, anh ta sinh ra trong sự che chở
của họ mà không hề nghĩ mình được bảo vệ. Chúng tôi thấy con người
chuyển từ hang ổ trong rừng sâu, những bàn năng bẩm sinh mờ đi vì tiếp
cận quá gần với ý chí tự do, song ý chí tự do không đủ phát triển để thay
thế bản năng và ban cho anh ta sự hướng dẫn hoàn hảo. Anh ta trở nên quá
khôn ngoan, luôn luôn lắng nghe bản năng và khao khát; song vẫn còn quá
yếu không chống lại được chúng. Là con thú, sức mạnh của cuộc sống sắp
anh ta ngang hàng với chúng. Là con người, anh ta vẫn hoàn toàn không
biết cách đặt mình ngang hàng với các sức mạnh đó. Trong giai đoạn trung
gian, anh ta luôn dao động, không hòa hợp với tự nhiên vì bản năng, cũng
không tự hòa hợp một cách thông minh vì vốn sẵn ý chí tự do. Thậm chí,
anh ta như một búi rơm trong gió, di chuyển nhờ mọi nỗi đam mê, hành
động lúc nhờ ý chí, lúc nhờ bản năng, phạm một tội và chỉ được chính tội
khác cứu thoát, thất bại việc này và chỉ đứng dậy được nhờ việc kia, là sinh
vật thay đổi hết sức bất thường. Chúng ta được an ủi vì hiểu rằng sự tiến
hóa nằm trong từng hành động, rằng tiêu chuẩn hoàn thiện là ngọn đuốc
không bao giờ tắt. Vì thế, anh ta vĩnh viễn không thăng bằng giữa cái thiện
và cái ác. Cuộc tranh đấu giữa ý chí tự do và bản năng nhất định sẽ được
