nửa thế kỷ, nhiều nét mực đã mờ đi theo với thời gian
Thứ hai là trong suốt mấy tháng cặm cụi trước bàn máy vi tính, cận kề với
những trang chữ bản thảo, gõ cọc cạch từng chữ từng chữ, tôi thực sự đã
sống với ông nhiều nhất kể từ ngày ông ra đi cách đây đã non bốn mươi
năm. Nhìn những hàng chữ viết tay của ông, những hàng chữ gẫy vụn, nhỏ
nhí, vùi dập, những ký chú bên lề riêng tây, thân mật, tôi thấy rõ là khi đọc
từ bản thảo tôi gần gũi tiếp cận với tác giả nhiều hơn là đọc qua ấn phẩm.
Vừa đọc, vừa đánh máy vừa thưởng ngoạn tác phẩm này, khi thì tôi tách ra
bình tâm đọc văn ông như một độc giả, khi thì tôi nhập vào bồi hồi nhớ tới
hình dáng một người cha thân yêu và tưởng tượng ông ra sao khi ông viết
tác phẩm này, ông vui ông buồn nổi trôi theo những nhân vật và tôi vui tôi
buồn theo ông qua những hàng chữ.
Tôi hình dung một Nhất Linh vui. Hay ít ra cũng nhiều vui hơn buồn khi
ông viết cái tác phẩm mà đã có lần ông định đặt tên là Vui buồn này. Các
nhân vật cứ đua nhau mà mỉm cười (tôi tẩn mẩn đếm được cả thảy 269 chữ
mỉm cười trong toàn tác phẩm). Và tác giả mỉm cười cũng nhiều lần không
kém. Hẳn thế.
Rồi tôi cũng mỉm cười liên tưởng tới một sự kiện trớ trêu: 52 năm trước
ông ngồi viết những hàng chữ bản thảo này ở Hồng Kông (Trung Hoa), 52
năm sau tôi đọc những hàng chữ đó ở Seattle (Hoa Kỳ). Đều là hoàn cảnh
lưu lạc cả. Nhưng tâm trí của cả người viết lẫn người đọc đều qui về một
cái huyện nhỏ ở quê nhà nằm bên con đường sắt Hà Nội - Hải Phòng thuộc
tỉnh Hải Dương. Huyện Cẩm Giàng. Nơi ông đã tiểu thuyết hoá thành Xóm
Cầu Mới
. Nơi tôi đã sống những ngày ấu thơ
Về hình thức trình bầy cuốn sách tôi cũng tận dụng bản thảo. Trước hết là
cái bìa sách. Tôi để nguyên không sửa đổi nguyên trang đầu của bản thảo
mà Nhất Linh đã tự phác cái bìa cho cuốn truyện tương lai của mình. Sau
đó các hình vẽ của Nhất Linh trong bản thảo tôi cũng cho in đầy đủ.
Sau cùng, để cho cuốn sách thêm phần phong phú, tôi có nhờ hai nhà văn
Nguyễn Thị Vinh và Võ Phiến viết bài đặc biệt để đăng trong lần tái bản
cuốn Xóm Cầu Mới này. Nhân đây xin nhị vị nhận cho lòng biết ơn của
