3
Chúng ta là cư dân của một hành tinh lang thang. Thỉnh thoảng nhờ có
máy bay mà rõ ra cội nguồn của cái hành tinh này: một cái ao có quan hệ
với mặt trăng, điều ấy gợi cho ta những dây nhợ bà con thầm kín; song về
việc đó, tôi còn biết nhiều dấu hiệu khác nữa.
Dọc bờ biển Sahara, giữa Mũi Juby và Cisneros chốc chốc ta lại bay qua
những vùng cao nguyên hình thù giống như hình nón trụ, bề rộng có khi là
vài trăm buớc, có khi đến ba chục ki lô mét. Còn bề cao thì bằng nhau một
cách đáng chú ý, ba trăm mét. Nhưng, ngoài bề cao bằng nhau ấy ra, chúng
còn cùng màu, cùng chất đất, các ghềnh đá cùng hình dáng. Các cây cột của
một ngôi đền trồi lên cô độc trên bãi cát chỉ cho ta vết tích của ngôi đền cũ,
nay đổ nát; cũng thế, các cây cột trơ trọi này chỉ rõ ngày xưa chúng nguyên
là một cao nguyên bao la liền nhau.
Vào những năm đầu thiết lập đường bay Casablanca-Dakar, vào thời kỳ
vật tư còn mỏng manh, những trường hợp hỏng máy, tìm kiếm hay cứu cấp
thường buộc chúng tôi hạ xuống đất. Thế nhưng, cát lại hay lừa gạt người:
tưởng nó chắc, hóa ra nó lún. Còn những ruộng muối cổ, có vẻ rắn như hắc
ín, chân ta nện nghe cứng thình thịch, nhưng có bánh xe đè là chúng sụt
xuống. Lớp vỏ muối trắng vỡ để lộ ra một cái ao đen bốc mùi hôi thối. Vì
vậy, chúng tôi hay lựa đậu, nếu điều kiện cho phép như vậy, trên mặt phẳng
các cao nguyên: các mặt phẳng cao nguyên không ẩn giấu cạm bẫy gì.
Sở dĩ có sự đảm bảo này là có một loại cát trắng, to hạt, một đống khổng
lồ những vỏ ốc li ti. Trên mặt cao nguyên, chúng còn nguyên vẹn, nhưng
càng xuống dưới triền núi, ta càng thấy chúng nát vỡ và dồn đống lại. Trong
hang động cổ xưa nhất dưới chân núi, nó đã thành can xi nguyên chất.
Thế nhưng, vào thời kỳ chiếm đóng Reine và Serre, hai anh bạn đồng
nghiệp, bị quân phiến loạn giam giữ, có một lần tôi đậu xuống một điểm
như vậy, để cho một người liên lạc thuộc dân tộc Moor xuống. Tôi cùng tìm
kiếm với y, trước khi tôi bay đi, xem có lối nào cho y xuống núi không.
Nhưng mặt phẳng chúng tôi đậu bốn bề đều là ghềnh đá thẳng đứng, các
