110
XỨ ĐÀNG TRONG
công ty Hà Lan ở Ayuthya gửi VOC, tháng 11 - 1633, báo cáo là
vào đầu tháng, một chiếc ghe của Nhật đã từ Đàng Trong đến,
chở khoảng 100 tấn hàng để đổi lấy da danh
1
. Đây không phải là
chiếc ghe duy nhất được ghi nhận là từ Đàng Trong đến mua da
đanh ở đây. Trước đó mấy tháng, tháng 5-1633, một chiếc ghe
mành của Nhật từ Đàng Trong đến đã mua 10.000 da đanh của
Xiêm. Tuy nhiên, trước khi chiếc ghe này nhổ neo về lại Đàng
Trong thì xảy ra một vụ hỏa hoạn tại phố người Nhật ở Ayuthya
và phần lớn số da đanh này bị cháy
2
. Sự kiện này xem ra đã mở
đầu cho xu hướng của các ghe mành Nhật từ Đàng Trong đến
mua da đanh ở Xiêm chuyển sang châu ấn thuyền để buôn bán
với Đàng Trong. Sự đổi hướng này có thể giải thích sự giảm sút
số lượng châu ấn thuyền đến Xiêm (như thấy ở bảng trên đây).
Da đanh chắc chắn đã trở thành một mặt hàng Đàng Trong
xuất sang Nhật Bản vào thập niên 1640. Theo Daghregister des
comptoirs Nangasaque thì hầu như mỗi ghe nhổ neo từ Quảng
Nam trong các năm từ 1641 đến 1648, đều có chở da đanh sang
Nhật Bản, có khi tới 8.800 tấm da trên mỗi ghe
3
. Nhu cầu của
Nhật đối với mặt hàng này cao đến độ khi VOC ở Batavia muốn
có 50.000 tấm da đanh ở Xiêm vào năm 1641, họ cũng không
thể kiếm nổi vì người Nhật và người Hoa từ Đàng Trong đến
trước đó đã thu mua quá nhiều rồi
4
.
Việc buôn bán tiền đúc ở Đàng Trong cũng có sức hấp dẫn
lớn đối với người Nhật. Chúng ta sẽ bàn tới chuyện này ở
chương sau.
1 Trích dẫn từ Iwao Seiichi, Shuinsen-boeki-shi no kenkyu, trg.119.
2 Iwao Seiichi, Shuinsen, trg. 264.
3 Daghregister des comptoirs Nangasaque, bản dịch tiếng Nhật có tựa đề Nagasaki Oranda shoquan
no nikki, do Murakami Naojiro, Iwanam Shoten, Tokyo, 1938.
4 Daghregister gehouden int Casteel Batavia, bản dịch tiếng Hoa của Guo Hui, tập 2, trg. 318.
www.hocthuatphuongdong.vn
