CÁC THƯƠNG GIA NƯỚC NGOÀI 129
Độ và làm tăng số hàng hóa quá mức yêu cầu của thị trường
Anh, công ty Anh không còn gửi tàu từ Ấn Độ đi Anh và từ
Anh đi Trung Hoa nữa mà chỉ gửi tàu từ Ấn Độ đi Trung Hoa
để “dành thời gian cho các thị trường Ấn Độ trở lại trạng thái
bình thường và để làm vơi bớt các kho dự trữ ở Anh”. Như thế,
tất cả các tàu đều dừng lại ở Côn Đảo để nhận chỉ thị của giám
đốc và của hội đồng
1
.
Người Đông Nam Á
Không nên coi nhẹ các mạng lưới thương mại giữa Đàng
Trong với các nước Đông Nam Á khác. Mặc dù thiếu dẫn
chứng, cũng có thể nói được rằng các mạng lưới này xem ra đã
đóng một vai trò tuy nhỏ nhưng có ý nghĩa trong nền thương
mại của Đàng Trong. Nhưng về phương diện lịch sử, đặc điểm
quan trọng nhất của các mạng lưới này là ở chỗ đây là những
quan hệ hai chiều. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử, nhiều người
Việt Nam đã bắt đầu ra ngoài buôn bán với sự khuyến khích của
nhà nước trong khi các vương quốc kế cận có thể buôn bán với
một nước Việt Nam mà không cần phải che giấu các quan hệ
thương mại của họ dưới nhãn hiệu “triều cống” cho hoàng đế.
Việc buôn bán với Manila bắt đầu vào năm 1620 và đạt
tới cao điểm vào cuối thập niên 1660, khi 4 thuyền của Đàng
Trong tới đây hằng năm
2
. Trong thời kỳ này, thuyền của Đàng
Trong cũng tới Batavia một cách đều đặn. Năm 1637, chẳng
hạn, Dagheregister ghi nhận một chiếc thuyền chở gạo của Cao
Mên tới Batavia. Tư liệu này cũng ghi nhận chiếc thuyền là của
1 Inid, trg. 127-128.
2 Bertin, J., Bonin, S., & Chaunu, P., Les Philippines et le Pacifique des Ibriques, Ecole Pratique des
Hautes Etudes, Paris, trg.60-62.
www.hocthuatphuongdong.vn
