VÙNG ĐẤT MỚI 29
Thánh Tông năm 1469, tỉnh Thuận Hóa mới chỉ có hai phủ:
Tân Bình và Thuận Hóa, cả hai đều ở phía bắc đèo Hải Vân
1
.
Tuy nhiên, sau đó không lâu, phía Việt Nam đã mở cuộc tấn
công. Đó là cuộc tấn công bằng quân sự của Lê Thánh Tông
vào Champa năm 1471, và chiếm Vijaya, thủ đô của nước này.
Những người tiên phong
Có thể nói, vùng đất cực nam thoạt đầu đã được coi là nơi
nhà Hậu Lê đày các phạm nhân. Lịch Triều Hiến Chương Loại
Chí viết là từ năm 1474, chính quyền nhà Lê quyết định đưa
các phạm nhân tới vùng đất trước đây thuộc Champa. Kẻ tội
nhẹ thì được đưa đến Thăng Hoa (vùng Thăng Bình trong tỉnh
Quảng Nam). Tội nặng hơn được đưa đến Tư Nghĩa (Quảng
Ngãi). Hoài Nhơn (Quy Nhơn, Bình Định ngày nay) là vùng
đất xa nhất để đày tù nhân
2
.
Vùng đất phía nam này cũng còn là nơi trú ẩn của những kẻ
tỵ nạn. Chúng ta thấy, chẳng hạn, khi nhà Minh xâm lăng Đại
Việt vào năm 1407, Trần Giản Định, con của vua Trần Nghệ
Tông (cai trị từ 1370-1372) đã nổi dậy chống quân xâm lược.
Trong thời gian này, những người ủng hộ ông đã hoạt động tích
cực tại vùng nằm giữa Thanh Hóa và Hóa Châu (một phần của
huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên ngày nay). Hóa Châu cũng
còn là căn cứ địa của Trần Quý Khoáng, vua của nhà Hậu Trần
ngắn ngủi (1407-1413). Mặt khác, chúng ta còn thấy vào năm
1471, trước khi mở cuộc tấn công Champa, Lê Thánh Tông kê
khai các tội Champa đã phạm, một trong các tội này là chứa
chấp các tội phạm người Việt Nam
3
.
1 Toàn thư, quyển 12, trg. 676; Đào Duy Anh, Đất nước, trg. 153-154.
2 Lịch Triều Hiến Chương Loại Chí, Hình Luật Chí, Nhà in Bảo Vinh, Sài Gòn, 1957, trg.531.
3 Toàn thư, quyển 2, trg.680.
www.hocthuatphuongdong.vn
