Ý CAO TÌNH ĐẸP - Trang 17

Vì trong lòng xót xa, đâm ra bi quan, tôi hỏi cụ :
Vì sao cụ không đi nơi khác? Ở đây còn có tương lai gì nữa đâu? … Tàn
phá hết rồi … Hết hẳn rồi.
Cụ làm thinh một chút rồi chậm chạp lắc đầu :
Đây là quê hương của mình. Với lại đâu có hết hẳn.
Rồi hai bà cháu bước đi, tôi có cảm tưởng như họ vui vẻ nháy mắt với
nhau, ra vẻ hóm hỉnh, biểu đồng tình.
Thấy vậy tôi sinh ra tò mò. Mấy ngày sau, tôi bất giác dò xét xem họ đi
đâu, không cố ý rình mò. Buổi sáng tôi thấy họ đi làm những công việc
hàng ngày như mọi người, nhưng buổi chiều thì không thấy họ đâu hết.
Mấy lần, sau bữa trưa, tôi đi qua hẻm Eustasia : căn phòng nhỏ của họ luôn
luôn vắng tanh. Có thể rằng hai bà cháu đó không chất phác như tôi tưởng
chăng? Tại sao buổi chiều nào họ cũng đi khỏi? Họ có làm gì ám muội
không? Buôn lậu hoặc chợ đen?
Vì nghi ngờ như vậy, nên một buổi nọ, tôi bỏ hẳn giấc trưa trên bãi biển, lại
hẻm Eustasia sớm hơn mọi lần. Tôi núp dưới một cái cổng, rình căn nhà
của cụ. Tôi không phải đợi lâu. Khoảng một giờ trưa, hai bà cháu ở trong
hầm bước ra, mỗi người đeo một cái giỏ không trên lưng; họ nắm tay nhau
vui vẻ, hăng hái lên đường. Tôi đi theo rình họ, như một tên trộm.
Hai bà cháu lách qua đám nhà cửa đổ nát. Tới đầu làng, họ tiến vào một
con đường mòn cháy nắng đưa xuống lòng sông cạn khô. Tôi đứng trên cao
nhìn xuống bờ sông. Tôi ngạc nhiên làm sao, thấy nhiều người cuốc đất,
xúc đất trong lòng sông lởm chởm những đá. Hai bà cháu đặt giỏ xuống, rồi
bắt đầu làm việc. Mới đầu tôi tưởng họ tìm bảo vật vàng bạc gì đó, rồi tôi
thấy đứa cháu gái xúc một giỏ cát, còn bà cụ lựa kỹ từng phiến đá trắng
vuông vức bỏ vào giỏ. Khi giỏ đầy rồi, họ gùi lên lưng, chậm chạp leo con
dốc dựng đứng để lên bờ.
Họ đi ngang sát chỗ tôi núp. Không biết họ có thấy tôi không. Nếu có thì
họ cũng không để lộ cho tôi thấy. Đợi cho họ đi qua rồi, tôi mới theo dõi.
Con đường đưa tới chỗ cao nhất của làng, tới một cái đồi nhỏ bao quát cả
miền chung quanh. Mấy lần đi chơi, tôi chưa bao giờ bước chân tới đó : đó
là nơi duy nhất không bị tàn phá. Một nhóm người làng đang làm việc