YẾN HỘI VÀ PHAEDRUS - Trang 9

từ Aphrodite thiên thể, già nua nhất trong các vị thần, sự ra đời chỉ do
nguyên lý nam, Erôs này biểu thị ba nét đặc biệt đối nghịch với ba nét kể
trên: đặc biệt thích đàn ông; thích tâm hồn, không thích thể xác; thích cung
cách hơn bản thân việc thực hiện hành vi tình dục. Với Aristophanes và
Socrates, diễn từ về Erôs đổi chiều rõ rệt. Trong khi bốn diễn từ trước thâm
nhập vào lối diễn giải, biến đổi nhận định của huyền thoại về Erôs, thì phát
biểu của Aristophanes và Socrates lại dẫn độc giả đi vào một địa hạt tôn
giáo khác hẳn. Không những hậu cảnh huyền thoại, mà cả tính văn chương
trong diễn từ của Aristophanes cũng trội hơn các diễn từ khác trong Yến
hội. Thay vì miêu tả bản chất Erôs rồi chứng minh lợi ích xuất phát từ bản
chất đó, Aristophanes trình bày khả năng của thần linh, riêng mình có thể
khắc phục nỗi bất hạnh đó, và việc chữa trị này thể hiện hạnh phúc cực kỳ
lớn lao đối với loài người. Muốn làm vậy, kịch gia miêu tả trạng thái trước
kia của loài người và cho thấy nguồn gốc bất hạnh đã hành hạ họ. Ngày
xưa, loài người chia làm ba loại bản chất: nam, nữ, vừa nam vừa nữ. Con
người có hình dạng như quả trứng, mỗi thứ trong mỗi loại vừa kể đều gấp
đôi; có bốn tay, bốn chân, hai mặt đối diện nhau, và nhất là hai giới, cái
thực sự cấu thành phần phía sau của con người. Trong trường hợp người
nam, hai giới đó đều là đực; trong trường hợp người nữ, hai giới đó đều là
cái; và trong trường hợp người lưỡng tính, một giới là đực, một giới là cái.
Mặt khác, dáng vẻ hình tròn cho thấy nguồn gốc của sinh vật: đực là con
của Mặt Trời; cái là con của Trái Đất; lưỡng tính là con của Mặt Trăng -
giới này ở vị trí trung gian giữa Mặt Trời và Trái Đất mà khi liên hệ tới Mặt
Trời, giới này là một loại của Trái Đất, còn khi liên hệ với Trái Đất, giới
này là một loại của Mặt Trời. Bắt chước anh em Khổng Lồ Ephialtes và
Otos bắc thang lên trời bắt giữ thần linh, con người nổi loạn chống lại thần
linh. Vì thế, muốn trừng phạt mà không tận diệt, Zeus quyết định chẻ con
người làm đôi. Làm xong, Zeus chỉ định Apollo săn sóc vết thương cho con
người và lỗ rốn chính là cái sẹo do đường cắt tạo thành. Sự trừng phạt này
đưa loài người tới chỗ mất mát. Do vậy, liên tục và hăng hái, nửa này cố
gắng tìm kiếm nửa kia. Zeus lại phải ra tay chuyển các bộ phận nhận biết
giới tính của mỗi nửa lên phía trước. Phẫu thuật lần này giúp con người có