Friedrich Nietzsche
Zarathustra đã nói như thế
Trần Xuân Kiêm dịch và giới thiệu
- 40 -
VỀ NHỮNG THI SĨ
“Từ khi hiểu biết rõ ràng hơn về thân xác, thì tinh thần đối với ta chỉ là tinh
thần trong một giới hạn nào đó; và tất cả những gì “thường tồn”, “bất hoại”
đều chỉ là ẩn dụ biểu tượng.”[1] Zarathustra bảo với một trong những môn
đệ của hắn.
Người môn đệ trả lời: - Trước đây, con đã nghe thầy nói như thế; và thầy
cũng nói thêm: “Nhưng mà các thi sĩ đã nói dối quá nhiều”. Vậy tại sao
thầy lại bảo rằng các thi sĩ nói dối quá nhiều?
“Tại sao? Zarathustra đáp. Mi hỏi tại sao à? Ta không phải thuộc dòng
những kẻ mà người ta có quyền chất vấn về cái “tại sao” của họ.
Kinh nghiệm ta đã sống là thuộc về ngày hôm qua sao? Từ lâu rồi, ta đã thử
thách lý lẽ của những ý kiến của ta.
Ta há chẳng bắt buộc phải làm một chiếc thùng ký ức để có thể giữ lại
những lý lẽ cùng ta?
Ta phải vất vả khổ nhọc lắm để giữ gìn những ý kiến của ta; và nhiều con
chim đã vỗ cánh xa bay.
Ta cũng gặp trong chuồng bồ câu ta một con thú không thuộc chuồng ta,
một con thú xa lạ; con thú run rẩy khi ta chạm tay vào thân nó.
Vậy thì, ngày nọ, Zarathustra đã bảo mi thế nào? Hắn bảo rằng các thi sĩ
nói dối quá nhiều? - Nhưng còn Zarathustra, chính hắn cũng là một thi sĩ.
Mi tin rằng hắn đã nói lên sự thật về chuyện ấy? Tại sao mi lại tin như
thế?”
Người môn đệ trả lời: “Con tin vào Zarathustra”. Song Zarathustra lắc đầu
mỉm cười. Hắn bảo:
“Đức tin không làm ta được lạc phúc, nhất là đức tin vào chính ta.
Nhưng giả thử có một kẻ nào đó bảo một cách đứng đắn rằng các thi sĩ nói
dối quá nhiều, thì kẻ đó có lý: chúng ta nói dối quá nhiều.
