Y luôn luôn tự thấy mình như là tác giả của một hành vi duy nhất. Ta gọi
đó là sự thác loạn tinh thần, bởi vì một trường hợp ngoại lệ lại đã trở thành
quy phạm cho thực thể y.
Con đường vạch sẵn thôi miên lôi cuốn trái bóng; hành động tội ác mà
người tội đồ phạm phải đã lôi cuốn thôi miên cái lý trí khốn khổ của y. Ta
gọi tình trạng này là “cơn điên sau khi hành động”.
Hãy nghe đây, hỡi những pháp quan! Hãy còn có một cơn điên khác nữa;
và cơn điên này diễn ra trước lúc hành động. Hỡi ôi! Các ngươi đã chẳng
dò tìm cho đủ sâu xa tấm linh hồn ấy!
Vị pháp quan áo đỏ nói như thế này: “Tại sao tên tội phạm này đã giết
người? - Để đánh cắp”. Nhưng ta bảo cho các ngươi biết: linh hồn của y
thèm muốn máu tươi chứ chẳng hề khát khao đánh cắp: y đã khát khao
hạnh phúc của lưỡi dao trần.
Thế nhưng, lý trí khốn khổ của y lại chẳng hiểu được cơn điên này và chính
lý trí đó đã giúp kẻ sát nhân quyết định. Lý trí ấy bảo: “Máu tươi thì có ăn
nhằm gì! Ít ra mi há không muốn lợi dụng tội ngươi để đánh cắp hay để trả
thù sao?”
Và y đã nghe theo lý trí khốn khổ của mình: lời lẽ của lý trí đè nặng như
chì, - lúc bấy giờ, y đánh cắp, sau khi đã giết chết nạn nhân. Y không muốn
hổ thẹn vì cơn điên của mình.
Và này đây, khối chì của tội lỗi y hãy còn trĩu nặng trên người y, lại một lần
nữa, lý trí khốn khổ của y cứng đọng và tê liệt.
Nếu ít ra y có thể lúc lắc chiếc đầu, thời gánh nặng của y sẽ rơi tuột xuống:
nhưng ai có thể lúc lắc chiếc đầu này?
Con người đó là gì? Là một đống những bệnh hoạn được tinh thần dàn bày
ra trên thế giới bên ngoài: chính thế giới bên ngoài là nơi mà những bệnh
hoạn ấy muốn thâu đạt chiến lợi phẩm.
Con người đó là gì? Một chiếc gút thắt đan bằng những con rắn dài, hiếm
khi sống thanh thỏa với nhau, - vì thế mỗi con tự tiện phóng đi về phương
mình muốn, để tìm lấy chiến lợi phẩm từ thế giới.
Hãy nhìn tấm thân khốn khổ ấy! Những đau đớn cùng những dục vọng của
nó, linh hồn đáng thương của nó đã cố gắng giải thích chúng, - linh hồn ấy