Friedrich Nietzsche
Zarathustra đã nói như thế
Friedrich Nietzsche
- 16 -
VỀ MỘT NGHÌN LẺ MỘT MỤC ĐÍCH
Zarathustra đã nhìn thấy nhiều xứ sở và nhiều dân tộc; hắn khám phá ra
điều thiện và điều ác của nhiều dân tộc trong hoàn cảnh đó. Zarathustra
không tìm thấy quyền lực nào trên mặt đất to lớn hơn quyền lực của thiện
và ác.
“Chẳng dân tộc nào có thể sống mà lại không bắt đầu bằng việc phán đoán
các giá trị; thế mà, muốn tự bảo toàn, dân tộc đó không được phán đoán
giống như dân tộc láng giềng.
Nhiều việc được dân tộc này cho là tốt thì dân tộc khác lại cho là xấu hổ, ty
tiện, đáng khinh: đấy chính là điều ta đã khám phá ra được. Ta đã tìm thấy
nhiều sự việc ở nơi này bị gọi là xấu xa nhưng ở nơi kia, ngược lại, được
khoác cho tấm áo đỏ thẫm những vinh dự.
Chẳng bao giờ một dân tộc lân bang lại hiểu một dân tộc khác: tâm hồn nó
luôn luôn kinh ngạc về sự điên cuồng và dữ tợn của kẻ lân bang mình.
Một bảng giá trị thiện hảo được treo lơ lửng trên mỗi dân tộc. Thế nhưng,
đấy là tấm bảng ghi lại những gì nó đã vượt bỏ, đấy là tiếng nói của ý chí
cường lực nơi dân tộc ấy.
Người ta gọi tất cả mọi chuyện có vẻ khó khăn là đáng ca ngợi; điều gì vừa
có vẻ tối cần thiết và khó khăn thì được gọi là điều thiện. Và bất cứ điều gì
giải thoát khỏi sự phiền muộn tối thượng, điều hiếm hoi và khó khăn, thì họ
gọi là linh thánh.
Điều gì làm cho một dân tộc ngự trị, chiến thắng, tỏa rạng quang vinh, điều
gì gây nên sự khủng khiếp, đố kỵ nơi dân tộc láng giềng thì đấy là điều cao
cả nhất và chiếm vị trí hàng đầu đối với dân tộc ấy, đấy là điều được nêu ra
làm thước đo và ý nghĩa cho vạn sự.
Thật ra, hỡi các anh em, một khi đã nhận rõ những nhu cầu, đất đai, bầu
trời và những lân bang của một dân tộc, các anh em cũng sẽ suy đoán ra
