LỜI MỞ ĐẦU
KHI NÀO CHỈ CÓTÀI NĂNG LÀ ĐỦ?
Tài năng thường được đánh giá quá cao và bị hiểu nhầm. Nhà thơ kiêm nhà
soạn kịch người Pháp Edouard Pailleton đã chỉ ra: “Hãy thành công và sẽ
luôn có những kẻ ngốc nói rằng bạn có tài.” Khi ai đó đạt được thành tích,
những người khác thường lý giải điều đó bằng cách đơn giản là quy mọi thứ
cho tài năng. Nhưng đó là một cách nhìn nhận sai lệch. Nếu chỉ cần tài
năng, tại sao trong thực tế có những người rất tài năng nhưng lại không
thành công?
Nhiều nhà lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ bị ám ảnh bởi tài năng. Một số nghĩ
tài năng là chìa khóa cho mọi vấn đề. Malcolm Gladwell, tác giả cuốn sách
The Tipping Point (Điểm bùng phát) và Blink (Trong chớp mắt), nhận thấy
rằng nhiều công ty và nhà tư vấn đặt việc tìm người có tài lên trên hết. Ông
nói: “Quan niệm về tài năng như vậy là cách quản lý chính thống mới kiểu
Mỹ.” Một số công ty thuê hàng loạt thạc sỹ quản trị kinh doanh (MBA) tốt
nghiệp các trường đại học hàng đầu, cho họ thăng tiến nhanh chóng với
những mức thưởng hậu hĩnh mà không bao giờ đánh giá cụ thể thành tích
của họ. Ông đưa ra ví dụ điển hình là Tập đoàn Enron. Việc tập đoàn này
chỉ căn cứ vào tài năng đã trở thành huyền thoại. Ví dụ, Lynda Clemmons,
người khởi lập việc kinh doanh bảo hiểm rủi ro thời tiết của Enron, từ một
người buôn bán đã trở thành cổ đông, lên vị trí quản lý, giám đốc, rồi trở
thành chủ tịch sáng lập công ty chỉ trong vòng bảy năm! Gladwell đặt câu
hỏi: “Nếu trong một hệ thống không có ai đảm nhiệm một công việc đủ lâu
để bạn có thể đưa ra đánh giá chính xác, bạn sẽ đánh giá thành tích của họ
như thế nào?”
