chen chân vào chức lãnh đạo. “Trước kia mình không có nhu cầu này”,
năm 32 tuổi Ê-lít nói: “Lúc ấy mình thật trẻ con”. Bô-ri cũng cảm thấy
đã đến tuổi mình phải theo đuổi công việc quản lý rồi. “Cậu cũng biết
rồi đấy, mình đã làm ở đây khá lâu rồi,” anh ấy nói, “Mình cũng đã đến
lúc có tư cách để đòi hỏi điều đó rồi”. Họ suy nghĩ rất đơn giản, tuổi tác
chính là tư cách để thăng tiến, làm việc đã được 10 năm giờ mình đã đủ
tư cách để làm công tác quản lý. Nhưng thực tế thì tư cách là tờ phiếu
tặng vô hình, giá trị tăng mỗi năm và bây giờ họ có thể sử dụng tờ phiếu
tặng này rồi. Tuy nhiên, dù họ nói đùa tích cực và dành nhiều sức lực
cho bề ngoài, trong 10 năm tiếp theo vẫn không có một cơ hội thăng
tiến nào thích hợp đến với họ. Đó cũng là một chủ đề họ luôn luôn than
vãn.
Tuy nhiên, Bô-ri và Ê-lít cũng giành được chút thắng lợi trong hàng
loạt những khó khăn: 10 năm trước họ không để ý gì đến thành tích,
nên cũng chỉ giành được những kết quả giống nhau. Họ vờ như thành
tích không quan trọng và thường tụ tập với bạn học tán gẫu sẽ đấu tranh
phản đối các quy định trong nhà trường như thế nào.
Với Bô-ri và Ê-lít, sao nhãng làm việc, cố ý trả thù sếp đã trả lương
thấp, thậm chí chú ý ăn mặc để được làm sếp nhỏ không phải là hành
động có kế hoạch cụ thể. Họ chưa hẳn đã nhận ra được hành động của
mình và không hiểu tại sao mình lại làm việc đó. Trong tiềm thức, họ
muốn leo cao nhanh để chiến thắng chế độ đãi ngộ, đó là mục tiêu
chính của cả quá trình của hai người. Nếu thành công, họ sẽ dùng tiền
bạc và địa vị để có cuộc sống lý tưởng. “Tôi có thể tưởng tượng cảnh
tượng sáng nào lái xe cũng đánh chiếc xe sang trọng đến đón mình đi
làm.” Năm 34 tuổi Ê-lít đã nói như vậy.
Nói như vậy, làm như vậy nhưng rất lạ là họ đều dồn toàn bộ tính
sáng tạo và sức tưởng tượng vào việc tìm kiếm biện pháp đấu tranh
chống chế độ, mà không chịu chuyên tâm làm việc. Chính họ cũng hiểu
rằng thành quả có hạn nhưng không có nghĩa là không. Bô-ri và Ê-lít đã
thất bại ở mặt nào thì cần phải chiến thắng chính mặt đó. Họ đã gặp
hàng loạt những thất bại trong nghề nghiệp, nhưng cũng đạt được một
kết quả trong xã giao, lấy kinh nghiệm đấu tranh chống chế độ để bàn
luận với đồng nghiệp, những người xa lạ có cùng chí hướng.
Dù làm việc hay nghỉ ngơi, họ đều tạo dựng được ấn tượng như họ
muốn. Họ đã có ý nghĩ như vậy và đã đạt được, đó cũng thể coi là một
thắng lợi! Chí ít thì họ gác công việc sang một bên là để tránh khỏi cảm
thấy cô đơn vì công việc. Nếu không, họ sẽ cô đơn theo đuổi lý tưởng
công việc của mình. Nhưng khi giao tiếp với mọi người thì buồn bã lại
ùa về với họ, làm họ đau khổ vô cùng. “Mình đã dốc hết sức để tìm bạn
59
