chịu khuất phục. Sống như vậy khổ tâm đến mực nào! Chàng sẽ phải tự hy
sinh mình như các người khác đã và sẽ hy sinh ở cái nước xưa cũ nầy –
phải từ bỏ các hoài bão, đập tan mọi nguyện vọng riêng của mình.
Chàng sẽ phải lấy vợ, luật lệ đã bắt buộc như thế – cái luật tự ngàn xưa
không thể một sớm một chiều loại bỏ. Chàng nhớ đến nét mặt cau có, đầu
tóc rối bù của vị hôn thê. Dù sao, nàng chỉ là một đứa nô lệ mua với giá
hời. Hình ảnh những gương mặt xinh tươi vui vẻ ám ảnh tâm trí chàng một
cách dữ dội, đó là hình ảnh các cô sinh viên trường Đại học Mỹ. Bên ấy,
người ta lấy người mình ưa. Ngay phụ nữ cũng có quyền kết hôn tùy theo
sở thích. Chàng nghĩ đến những thanh niên, những bạn học cũ. Chính họ
cũng được tự do chọn lựa trong các cô gái ấy, những người ngang hàng họ.
Nhưng Tân không có hy vọng gì. Nghĩ đến họ cũng bằng thừa.
Tâm hồn xao xuyến, chàng quay nhìn hai bên. Chàng nhận thấy bên
đường, những ngôi nhà gạch đen sẫm chồng chất dưới cơn mưa rả rích và
lạnh buốt. Chàng mong trốn thoát làm sao! Nhưng chàng không có gì cả.
Nếu có thể trốn đến Thiên Tân hay Thượng Hải, chàng sẽ tìm được việc
làm và được độc lập. Nhưng chàng cay đắng nghĩ rằng không bao giò
chàng có thể được giải thoát. Dù chàng đi đâu, gia đình cũng sẽ tìm đến và
bắt chàng trở về. Và rốt cuộc, liệu chàng có thể tự giải thoát khỏi chính
mình chăng? Bị khai trừ khỏi thị tộc, liệu chàng sẽ chịu đựng nổi chăng?
Người con trưởng không thể quên mình đến mức ấy: Ít ra cũng phải giữ
chút lòng tự trọng!
Bây giờ ngoài đường hầu như vắng vẻ. Vài người ăn mày đi thất thểu và
ướt dầm. Một người đàn bà vượt lên trước chàng, bà ta hấp tấp đi mua
nước nóng, tay cầm cái ấm, tấm khăn trước ngực vắt lên đầu che mưa, răng
cắn lấy hai chéo. Một em bé đi học về, khoan thai bước dưới chiếc dù giấy
dầu lớn. Ngày đông vắn vỏi tối sầm lại. Trời vẫn mưa và đêm sắp đến, Tân
nhận thấy phải đi về một chỗ nào, vì người chàng ướt sũng và rét thấu
xương. Cố nhiên chàng chỉ có cách trở về nhà. Nhưng trở về là hàng phục.
Cuối cùng, không thể tìm được giải pháp nào khác, chàng quay bước hướng
về nhà. Chàng thấy những năm tháng tương lai diễn qua trước mắt – cố
