– Không phải tiểu thuyết, chỉ là một tân truyện đơn sơ thôi.
– Thế thì càng thú biết mấy! Anh Bertrand!
Như vậy anh sẽ dẫn tôi trở về quãng thời gian xưa ở trên đại lộ Elyseé,
nơi thư viện thân yêu của tôi. Có cả mấy thế kỷ rồi anh không cho tôi được
hưởng cái vinh hạnh đó!
– Vì lâu nay tôi chỉ viết những bài báo chính trị.
Thật thế à, anh Bertrand! Thế còn cái truyện lịch sử hấp dẫn mê ly nhan
đề là Atlantic Monthly thì sao? Không phải tân truyện à?... Và cả cái truyện
kém hay hơn nhiều mà anh đã gửi cho tờ Texte Europeens nữa. Thôi, nói sự
thực ra đi, cưng! Anh tính đọc cái truyện này cho tôi nghe là bởi vì nhân
vật chính của nó là tôi đây, và anh thì anh muốn biết xem tôi có phản đối nó
không... Thế nào, tôi đoán có đúng không?
– Không đâu... Thật ra thì tôi có ý đọc tân truyện này cho Solange nghe
là vì nhân vật chính trong truyện, trên một vài khía cạnh cũng nằm trong
những hoàn cảnh có thể gợi liên tưởng đến... à vắn tắt thì tôi muốn nói là
tương tự với... Tuy nhiên, tính chất câu chuyện chẳng hề có gì trùng hợp
với trường hợp của Solange cũng như của các...
– Thôi đi, thôi đi, Bertrand! Có phải anh muốn nói "của các nhân tình
của tôi" phải không? Anh cứ nói đi mà!
– Thì hãy để tôi nói nốt đã: Của những người đàn ông mà thiên hạ gán
cho Solange...
– Isabelle thì sẽ thêm rằng: Của những người đàn ông giàu có... Điều ấy
thật giản dị, nhưng thật đúng. Tôi không có xu hướng về sự nghèo nàn đâu.
Nếu vậy được, anh đọc đi, Bertrand. Khoan, anh đợi tôi tí xíu: Xin anh một
điếu thuốc, một mồi lửa, một đĩa gạt tàn. Cám ơn. Bây giờ, tôi xin nghe
đây.
Bertrand cất tiếng đọc bài văn của mình, cây bút chì trên tay, chàng sửa
bỏ chỗ này một chữ, chỗ kia một dòng để giữ cho khí văn mạnh mẽ, lời văn
tự nhiên. Chàng thích cho tác phẩm mình được trải qua những buổi đọc lớn
tiếng lên như thế, nhờ đó, những cọng rơm, những mảnh rác của văn
