Elizabeth Van Lew là một phụ nữ thể chất yếu đuối, nhỏ nhắn nhưng
đường bệ, đàng hoàng, linh hoạt và quả quyết, với vẻ bề ngoài nghiêm
khắc, khắt khe. Sự lựa chọn con đường tranh đấu của bà được thúc đẩy bởi
vụ xử tử John Braun - một chiến sĩ nổi tiếng đấu tranh vì công cuộc giải
phóng người da đen. "Từ thời khắc đó, nhân dân chúng tôi đã ở trong tình
trạng chiến tranh" - bà đã viết như vậy trong nhật kí.
Và bà bước vào cuộc đời hoạt động tình báo. Theo sáng kiến riêng của
bản thân, bà bắt đầu liên tục gửi thư cho chính quyền Liên bang thông báo
tình hình ở miền Nam. Đồng thời bà bạo gan phát biểu ngay trên đường
phố Richmond như một người bãi nô chủ nghĩa nhiệt tâm: từ chối giấu
mình dưới chiếc mặt nạ "người yêu nước trung thành miền Nam". Bà công
khai từ chối may áo cho binh lính bang Virginia. Hành động "xấu xa" của
miss Van Lew và mẹ bà bị nghiêm khắc chỉ trích trên các báo, gây nên sự
cuồng nộ của đám đông. Nhưng phần lớn những người miền Nam bình
thường đơn giản chỉ coi bà là kẻ gàn dở, nguyên nhân dẫn đến những hành
động đó chẳng qua chỉ là cơn điên rồ vô hại và gọi bà là "Bet loạn óc". Van
Lew không gặp nguy hiểm cũng bởi dân Virginia không thể tưởng tượng
rằng một cô nương quý tộc có thể chống sự nghiệp của toàn thể dân miền
Nam.
Quay lại với những bức thư mà "Bet loạn óc" đã gửi đến Bộ Tổng tham
mưu phe miền Bắc. Ban đầu chẳng ai để ý coi trọng chúng. Nhưng một
hôm có viên công chức nào đó cầm những lá thư của bà xuất hiện ở Bộ
Chiến tranh. Chúa ơi! Chúng ta tiêu tốn không biết bao nhiêu tiền của và
sức lực để có được những thông tin chính xác và kịp thời về tình hình các
trại miền Nam. Vậy mà đây, các vị hãy xem những tin giá trị nhất lại do
một người phụ nữ ở chính giữa thủ phủ miền Nam tự ý gửi cho chúng ta!
Vậy là công việc của Elizabeth lần đầu tiên được đánh giá đúng thực
chất, và bà trở thành nhân viên một cơ quan tình báo thường xuyên và duy
nhất hoạt động suốt thời kì chiến tranh tại hậu cứ của kẻ thù.
