việc như vậy tăng lên, chúng ta thực sự có thể nâng cao được năng suất với
một lực lượng lao động ngày càng được đào tạo ít hơn, chứ không phải là
nhiều hơn, nếu chúng ta chỉ quan tâm đến ảnh hưởng của giáo dục tới năng
suất.
Hơn nữa, với sự phát triển kinh tế, lượng tri thức được cài đặt sẵn trong
máy nhiều hơn. Điều này có nghĩa là năng suất của toàn bộ nền kinh tế tăng
lên, mặc dù cá nhân công nhân hiểu biết ít hơn về những gì họ làm so với
các công nhân trong quá khứ. Ví dụ nổi bật nhất là hiện nay hầu hết các
nhân viên bán hàng ở các nước giàu thậm chí không cần phải biết làm phép
cộng - một kỹ năng mà các nhân viên bán hàng trước kia nhất định phải biết
- vì các máy nhận diện mã vạch đã làm việc đó cho họ. Một ví dụ khác là
thợ rèn ở các nước nghèo có thể biết nhiều về bản chất của kim loại trong
mối quan hệ với việc làm công cụ hơn hầu hết các nhân viên của hãng
Bosch hoặc Black & Decker. Thêm một ví dụ nữa, những người làm việc tại
cửa hàng thiết bị điện tử nhỏ trên các đường phố của các nước nghèo có thể
sửa được nhiều thứ hơn các các công nhân của hãng Samsung hay Sony.
Phần lớn điều này là nhờ một thực tế đơn giản rằng cơ giới hóa là cách quan
trọng nhất để tăng năng suất. Tuy nhiên, một trường phái tư tưởng Chủ
nghĩa Mác có tầm ảnh hưởng lớn cho rằng nhà tư bản cố tình “làm giảm
yêu cầu về kỹ năng” đối với công nhân bằng cách sử dụng công nghệ sản
xuất được cơ giới hóa nhiều nhất có thể, cho dù chúng không phải là kinh tế
nhất, để khiến người lao động có thể dễ dàng bị thay thế hơn và do đó dễ
dàng bị kiểm soát hơn.
Cho dù nguyên nhân chính xác của quá trình cơ
giới hóa là gì thì kết quả cuối cùng là các nền kinh tế có công nghệ phát
triển hơn thực sự có thể cần ít người có học thức hơn.
Nghịch lý Thụy Sĩ
Giờ đây, người ta có thể lập luận rằng mặc dù phát triển kinh tế có thể
không nhất thiết yêu cầu nhân viên bình thường phải được giáo dục nhiều
hơn, nhưng nó cần thêm nhiều người được đào tạo ở bậc học đại học. Xét
