ngoảnh lại có người con gái từ sau áo hiện ra, vén tóc mỉm cười, xinh
đẹp tuyệt trần. Trình ngờ là ma. Cô gái nói: Thiếp không phải là
ma, mà là hồ đây. Trình nói: Ðã là giai nhân thì ma cũng không sợ,
huống chi là hồ.” (Trích “Liêu trai chí dị”).
Người đàn bà hoàn hảo là phải tài năng và trí tuệ. Nên tác giả
thường cho những người đàn bà ma quái xuất hiện kèm theo nhịp
đàn réo rắt, tiếng hát hút hồn và giọng ngâm thơ trong vắt dưới
ánh trăng thanh. Đừng tưởng nhân vật chính chỉ cần suốt ngày giao
hoan với hồ ly tinh là đủ, đã là ma, ấy mà lại còn bắt ma phải yêu
văn học và thích ngâm thơ Đường. Nàng tinh cá Bạch Thu Luyện mê
thơ Đường đến mức ốm sắp chết còn bảo “Hãy ngâm cho thiếp
ba lần bài Áo là lớp lớp của Vương Kiến thì sẽ khỏi bệnh. Sinh theo
lời, ngâm đến lần thứ hai cô gái đã xốc áo ngồi dậy nói: Thiếp
khỏi rồi.” – “Nếu thiếp chết thì đừng chôn, cứ đúng các giờ Mão,
Ngọ, Dậu lại ngâm một lần bài thơ Đỗ Phủ mộng thấy Lý Bạch thì
chết rồi thây vẫn không nát.”
Người đàn bà - Ma là sự pha trộn của sự mạnh mẽ phi tự nhiên gây
sợ hãi, ám ảnh, kính nể và cả sự đáng thương, yếu đuối, khốn khổ.
Ma quỷ, bản thân đã là một quyền lực khiến nhân gian kinh hãi,
nhưng lại cũng là kẻ bị săn đuổi khốn cùng bởi con người, bởi các
đạo sĩ cao tay ấn và các phù thuỷ. Bản năng của người đàn ông vừa
giống như một đứa trẻ thích được chở che, vừa có sự mạnh mẽ bẩm
sinh của giới tính để che chở cho người đàn bà yếu đuối. Vì thế
trong nhiều phiên bản điện ảnh về nàng tiên cá, (tuỳ từng quan
điểm dân gian mà người ta cho rằng người cá cũng là một giống yêu
ma hay thần tiên) nàng tiên cá bị người hiện đại bắt vào bể cá
khổng lồ, có phim nàng tiên cá bị giam vào vũng nước cạn phơi đuôi
dưới nắng ba ngày. Trong đại dương sâu thẳm, người cá bất khả
chiến bại, sắc đẹp và giọng hát của nàng hút hồn bao nhiêu thuỷ
thủ chìm tàu xuống đáy đại dương, sự độc ác của nàng gây kinh
