của những đứa cháu sớm mồ côi bố. Nếu như với chú út, người chú mà đến tận
sau này cũng không có được một mụn con ấy, tôi luôn cảm nhận được sự yêu
thương và chiều chuộng không khác gì của người cha ruột thịt, thì với chú thứ,
người có đến những bốn đứa con cả trai lẫn gái, tôi lại nhận thấy ở đó sự uy
quyền và nghĩa vụ của một người làm cha.
Nhưng, như người ta bảo: “Muối ở ngay cạnh bếp mà cũng không bỏ vào thì
món ăn sao mặn được”
, dù gạo có sẵn như vậy nhưng nếu chúng tôi không
vận chuyển về nhà thì cũng chẳng có gì để bỏ vào mồm, mà việc vận chuyển
gạo lại không dễ chút nào. Lính tuần tra lục soát gạo không chỉ đến nhà của
những người nông dân.
67 Câu tục ngữ có ý rằng dù mọi việc có thuận lợi đến mấy nhưng nếu không
mó tay vào thì cũng không thành được
Sự lục soát trên tàu còn kinh hãi hơn. Bất cứ lúc nào đội lính tuần tra chuyên
săn lùng những kẻ buôn lậu gạo cũng có thể lượn qua các toa tàu, lật đi lật lại,
thậm chí chọc thủng những bao tải bị nghi là gạo. Nếu bị phát hiện ra, không
chỉ bị nhục nhã mà đương nhiên còn bị cướp mất cả gạo. Nhưng có thể vì
những người lính tuần tra đó cũng là con người, hoặc họ chỉ bắt những người
buôn lậu gạo như đúng tên gọi của mình, cho nên nếu chịu khó xin xỏ họ rằng:
“Đây chỉ là vài doetpak
cho mấy miệng ăn ở nhà chứ buôn bán gì”, thì họ sẽ
cho qua. Thế nên mẹ tôi cứ thường xuyên đi đi lại lại, mỗi lần một ít, tiền tàu
xe tốn kém vô cùng, thấy xót cả ruột gan. Dần dần, mẹ liều lĩnh hơn, không chỉ
giấu gạo vào trong bọc quần áo mà còn giắt cả vào bụng. Mỗi lúc mẹ về quê,
tôi lại bồn chồn, cồn cào ruột gan cho đến tận lúc mẹ trở về an toàn mới thôi.
Để tránh việc nền kinh tế hậu phương bị rối loạn, sự kiểm soát buôn lậu ngày
càng trở nên gắt gao, đặc biệt là việc buôn lậu gạo bị cấm đoán một cách
nghiêm ngặt. Nhưng càng như vậy, những mánh khóe buôn lậu lại càng trở nên
tinh vi hơn.
Người ta đồn rằng có những người buôn gạo lậu nhồi hàng ba bốn mal
vào giữa quần áo mà vẫn đi lại một cách nhẹ nhõm bình thường.
68 Còn gọi là doe. Vật đong đếm bột, gạo, chất lỏng của Hàn Quốc, bằng
khoảng 1.8 lít. 69 Thùng đựng gạo, ngũ cốc, chất lỏng. Một mal gấp mười lần
doe, tương đương với 18 lít.
