nơi trung chuyển. Mẹ lúc nào cũng nhắc đi nhắc lại như đã thành câu cửa
miệng rằng công lao của người họ hàng đó chẳng khác nào núi Thái Sơn.
Trong những lúc mẹ vắng nhà, không thể có chuyện một đứa trẻ tám tuổi
chịu bị nhốt ở xó nhà. Dần dà tôi bắt đầu biết đến hương vị của thế giới bên
ngoài. Hàng xóm xung quanh có nhà làm thợ hàn; nhà có bố là phu khuân đồ,
mẹ đi bán sàng rong và cả nhà chuyên lau chùi ống khói. Bà bán sàng rong có
vóc người nhỏ bé.
Những chiếc sàng mau có, thưa có, độ hai ba chục chiếc được tết lại với
nhau thành hai vòng tròn, cuộn lấy hai vai. Cái đầu của bà ta lấp ló giữa hai
vòng tròn lớn được tạo bởi vô số những vòng tròn nhỏ ấy nên có lúc thấy có
lúc lại không thấy. Con gái nhà đó hơn tuổi tôi nhưng nó không đi học.
Bà bán sàng ra khỏi nhà một cách yên ắng, còn ông thợ lau chùi ống khói lại
khua chiêng ầm ĩ ngay từ lúc bước ra khỏi cửa. Ông ấy cũng khoác đồ nghề
trên vai nhưng là một chiếc chổi tre vót dài được cuộn lại và khi cần có thể mở
ra. Phần đầu chổi tre buộc một bó lá thông to bằng đầu người, không biết đã
thò ra thụt vào ống khói bao nhiêu lần nên không còn trông rõ ra lá thông nữa,
mà trông giống như một cục than. Ông thợ ống khói cũng có bộ ria đen ngòm
như vừa véo một nhúm than dính ở đầu chổi ấy mà gắn lên ria mép, chẳng
trông rõ được đâu là cái miệng. Vì thế, có vẻ rất hợp lý khi ông ta dùng chiêng
để thay cho miệng.
Thật lạ là không chỉ có ông hàng xóm ấy, rất nhiều thợ sửa ống khói qua lại
xóm này cũng đều có miệng hẳn hoi nhưng tất cả đều dùng chiêng thay cho
tiếng rao. Chiếc chiêng làm bằng đồng thau sáng chóe trên nền thân người đen
ngòm của họ. Mỗi khi họ vung chiếc dùi được bọc vải bông ở đầu ấy lên là
tiếng chiêng lại được bắt đầu cất vang. Chúng có chung một điểm là vừa có gì
đó thật êm ái lại vừa rất ngân nga. Không có ai vội vàng, gấp gáp. Tất cả đều
đợi cho đến khi tiếng chiêng chạm đến tận trời xanh rồi mới đánh tiếp một
tiếng lơ đễnh. Mỗi khi lắng tai nghe tiếng chiêng ấy, trong tôi lại trào dâng một
thứ cảm xúc bi ai, giống như lúc đứng ngắm nhìn những mầm lúa ở đầu bờ
ruộng nhà quê đang bồng bềnh trong những làn gió thu vậy.
Nhà ông thợ sửa ống khói rất đông con. Ngoài nhà đó ra, còn rất nhiều đứa
trẻ tôi hay gặp ở ngoài ngõ và tôi cũng không biết nhà chúng sống bằng nghề
