biến đổi tâm ấy thành những kho tàng vô giá đối với họ và với người khác.
Đó là bổn phận dựa trên lòng từ bi êm dịu, không bao giờ bị sự hiểu lầm, sự
ngờ vực hay ác ý của người khác làm khuấy động. Tâm từ như vậy là thiên
đàng và chỗ nương tựa của tất cả những chúng sanh đã kiệt sức vì phiền
muộn ở tất cả mọi nơi.
Hối tiếc và ăn năn vô ích
Khi nghe tường thuật câu chuyện trên, ta có thể hình dung cảnh trạng
những người dân làng đáng thương, lệ tuôn đầy mặt, cố gắng cầm chân Ngài
Acharn, và khi van lơn không được thì hết lời khẩn khoản thỉnh cầu Ngài
sớm trở lại thăm họ một cách đáng thương. Những người ấy thật thà chất
phác và trong sạch, nhiệt thành cảm kích trước thái độ từ bi và thanh nhã của
Ngài Acharn, có thể hy sinh tất cả cho Ngài. Giống như trẻ con thương yêu
quyến luyến cha mẹ, họ ôm chân, níu y, và siết chặt tay Ngài, tất cả mọi
người thấy như tim mình thật sự tan vỡ từng mảnh trước sự ra đi của Ngài.
Còn lại con đường kinh hành mà họ đã dọn sạch để Ngài đi tới đi lui và túp
lều tranh mà họ đã lợp để che mưa đỡ nắng cho Ngài. Đó là những gì tốt
nhất mà họ có thể làm và cũng là điều tốt nhất đối với Ngài.
Từ đây trở đi họ không được gặp Ngài nữa, nhưng đó là định luật vô
thường bao trùm và thống trị toàn thể thế gian, đang hiển lộ nó bây giờ và
một lần dưới hình thức phân ly và tang tóc. Nó sẽ đến, chỉ sớm hay muộn
thôi, không năng lực đối nghịch nào có đủ khả năng kháng cưỡng hay chống
cự. Còn đối với Ngài Acharn, mặc dù thấu hiểu nỗi niềm sầu muộn sâu xa
của dân làng, không gì có thể thuyết phục Ngài đổi ý, ở lại. (Ngài đã cứu họ
vượt thoát khỏi những tư tưởng bất thiện và đặt họ vào đúng con đường
chân chánh). Giờ đây là lúc Ngài phải ra đi để giúp những người khác, cũng
như họ, có thể được cứu vớt. Đó là đặc điểm của bậc Đệ Tử Thánh Thiện
được hàm xúc trong thành ngữ Pāli puññakkhettaṁ lokassa -- phước điền tối
thượng, thửa ruộng phì nhiêu để thế gian gieo trồng phước báu.
Câu chuyện trên đây dạy cho người Phật tử bài học quý giá rằng cái đang
xảy ra với Phật Giáo ngày nay cũng giống những gì xảy đến Ngài Acharn
lúc bấy giờ. Chúng ta biết rằng Phật Giáo bị một số người xem là “cọp trá
