Tôi sung sướng và tôi biết thế. Trong khi hưởng hạnh phúc, ta khó mà ý
thức được điều đó. Chỉ khi hạnh phúc qua rồi và ta nhìn lại, ta mới đột
nhiên – đôi khi ngỡ ngàng nữa – nhận ra rằng ta đã hạnh phúc biết bao
nhiêu. Nhưng trên bờ biển đảo Crete này, tôi đang hạnh phúc và biết mình
hạnh phúc.
Vùng biển xanh thẫm, mênh mông khát vọng này trải tới tận bờ Phi
Châu. Một ngọn gió nam rất nóng gọi là Livas luôn thổi từ những miền cát
cháy xa xôi. Buổi sáng, biển tỏa một thứ hương thơm như mùi dưa hấu; đến
trưa thì mù sương và bình lặng với những gợn sóng nhỏ tựa bộ ngực non
mới nhú: về chiều, lại thở dài và chuyển sang các màu của hoa hồng, của cà
tím, của rượu vang, và xanh thẫm.
Quá trưa, tôi tiêu khiển bằng cách bốc cát mịn vàng và để nó chảy chuội
nong nóng, êm êm qua các kẽ ngón tay. Bàn tay – một cái đồng hồ cát qua
đó cuộc đời chúng ta chảy chuội đi và mất tiêu. Nó đang tự mất tiêu. Tôi
nhìn biển, lắng tiếng Zorba và cảm thấy hai thái dương rần rật hạnh phúc
như muốn nổ tung.
Tôi nhớ lại một hôm đúng trước năm mới, Alka, đứa cháu gái bốn tuổi
của tôi, trong lúc hai chú cháu đang nhìn vào một cửa hàng đồ chơi, quay
lại nói với tôi nhận xét kỳ lạ này: “Chú Ogre, cháu sướng đến nỗi muốn
mọc sừng ra!” Tôi sửng sốt. Cuộc đời thật là kỳ diệu, và mọi tâm hồn, khi
đâm rễ sâu xuống, gặp gỡ nhau và hòa làm một, thì sao mà giống nhau đến
thế! Vì tôi chợt nhớ ngay đến một hình Đức Phật khắc trên gỗ mun mà tôi
đã thấy ở một viện bảo tàng xa xôi. Sáu bảy năm đau đớn khắc khoải Đức
Phật đã tự giải thoát và tắm trong niềm vui. Gân xanh hai bên trán căng
phồng đến mức trồi khỏi da, biến thành cặp sừng mạnh mẽ xoắn lại như hai
chiếc lò xo thép.
Về cuối chiều, cơn mưa nhẹ tạnh hẳn, bầu trời trở nên trong sáng. Tôi
thấy đói và vui thích thấy mình đói vì giờ đây Zorba sắp về, nhóm lửa và
bắt tay vào nấu nướng như một nghi thức thường nhật.
