phòng xa? Thế nhưng thời gian trôi đi, Fedor Pavlovich không trao cho bị
cáo ba ngàn đồng, mà nghe đâu ông già dùng chính số tiền ấy làm mồi nhử
người anh ta yêu. "Nếu cha không đưa tiền, - anh ta nghĩ, - thì đối với
Ekaterina Ivanovna ta tà kẻ ăn cắp". Anh ta nảy ra ý nghĩ rằng ngàn rưởi
mà anh ta vẫn mang trong cái túi ấy, anh ta sẽ đem đến đặt trước mặt
Verkhovxeva và nói: "anh là thằng đểu cáng, nhưng không phải là thằng ăn
cắp". Vậy là có hai nguyên nhân để giữ gìn ngàn rưởi ấy như giữ lòng
ngươi con mắt, không tháo túi lấy từng trăm ra tiêu. Vì sao vị công tố lại
không thừa nhận là bị cáo có ý thức danh dự? Không, anh ta có ý thức danh
dự, chodù là không đúng, chodù là thường sai lầm, nhưng anh ta có, có đến
say mê, và anh ta đã chứng minh điều đó. Thế nhưng công việc trở nên
phức tạp, nỗi dằn vặt ghen tuông lên đến tột đỉnh, vẫn hai câu hỏi trước đây
lộ rõ ngày một day dứt hơn trong bộ não viêm tấy của anh ta: "Ta mà trả lại
cho Ekaterina Ivanovna thì lấy đâu ra tiền để đưa Grusenka đi?". Nếu anh
ta điên cuồng như thế, say sưa bét nhè như thế, làm loạn trong các tửu quán
thì có lẽ là vì anh ta đau xót quá, không chịu đựng nổi. Hai câu hỏi ấy rốt
cuộc gay gắt đến nỗi đưa anh ta đến tuyệt vọng. Anh ta nhờ em út đến hỏi
cha ba ngàn đồng lần cuối cùng, nhưng chờ mãi không được trả lời, anh ta
xộc vào và cuối cùng là đánh ông già trước mặt một số người. Sau đó thì
ông bố bị đánh sẽ không đưa tiền nữa, chẳng biết lấy ở đâu. Tối hôm ấy,
anh ta đấm ngực, chính là phần trên ngực chỗ có khâu cái túi và cúi mình
nói với em rằng, anh ta có phương tiện để không trở thành kẻ đểu cáng,
nhưng dùsao vẫn cứ là thằng đểu cáng, bởi vì anh ta thấy trước rằng sẽ
không dùng đến phương tiện ấy, không đủ sức mạnh tinh thần, không đủ
cương quyết. Tại sao, tại sao bên công tố lại không tin lời Alecxei
Fedorovich khai một cách trong trắng, thành thật, không chuẩn bị và dễ tin
như vậy? Trái lại, tại sao lại buộc tội phải tin vào số tiền nhét trong khe hở
nào đó, trong hầm lâu đài Udonfơ? Tối hôm ấy, sau khi nói chuyện với em,
bị cáo viết lá thư ác hại nọ, và lá như ấy là chứng cứ chính, quan trọng nhất
tố giác bị cáo cướp của! "Tôi sẽ hỏi tiền khắp bàn dân thiên hạ, người ta mà
không cho mượn thì tôi sẽ giết cha lấy tiền dưới nệm, trong chiếc phong bì
buộc dải băng hồng, chỉ cần Ivan đi nơi khác" - cả một chương trình hành