Chúa đã xuống ơn cho tôi! Trước kia, suốt thời thơ ấu và thanh niên, được
miếng cám lợn là tôi vui sướng, còn bây giờ Chúa đã xuống ơn cả cho tôi,
tôi chết trong Chúa" - "Phải, phải, Risa, hãy chết trong Chúa, cậu đã làm đổ
máu thì cậu phải chết trong Chúa. Cậu không hề biết Chúa thì không phải
là có tội khi cậu thèm cám heo và bị đánh đập vì ăn cắp cám heo. Cậu làm
thế là rất không tốt, vì không có phép đâu ăn cắp, nhưng cậu đã làm đổ máu
thì cậu phải chết". Thế rồi ngày cuối cùng đã đến, Risa suy nhược, khóc lóc
và chỉ luôn miệng nhắc đi nhắc lại: "Hôm nay là ngày tốt đẹp nhất đời tôi,
tôi về với Chúa!" - "Phải, - các mục sư, các pháp quan và các bà từ thiện la
lên, - hôm nay là ngày hạnh phúc nhất đời anh, vì anh về với Chúa!" - Cả
bọn đi theo chiếc xe bêu nhục chở Risa ra chỗ chém đầu, người ngồi xe
riêng, kẻ đi bộ. Họ đến pháp trường:
- Hãy chết đi, người anh em, - người ta gào lên với Risa, - hãy chết trong
Chúa, vì Chúa đã xuống ơn cho cậu!". Rồi anh chàng Risa, nhận không biết
bao nhiêu cái hôn của những người anh em, bị kéo lên đoạn đầu đài, bị đặt
lên thớt chém, và vì tình anh em, người ta chặt đầu hắn, bởi Chúa đã xuống
ơn cho hắn. Câu chuyện thật đặc sắc. Tập sách mỏng ấy được dịch sang
tiếng Nga bởi những người từ thiện theo đạo Lute trong giới thượng lưu và
được đem phát không coi như phụ trương của một số báo và ấn phẩm khác,
cốt là để giáo dục dân Nga. Câu chuyện Risa bổ ích vì nó có tính dân tộc. Ở
ta mặc dù thật là lố bịch nếu chặt đầu người anh em chỉ vì người đó đã trở
thành anh em của ta và Chúa đã xuống chỉ cho người đó, nhưng tôi nhắc
lại, chúng ta có,thói tục của chúng ta, gần như không thua kém. Ở ta, hành
hạ bằng cách đánh đập là một truyền thống lịch sử, đem lại khoái lạc trực
tiếp và mau lẹ nhất. Nekraxov có bài thơ kể câu chuyện gã mugich dùng roi
quất vào mắt con ngựa, "vào cắp mắt hiền lành". Ai mà chưa từng thấy
cảnh đó, đấy là đặc tính Nga. Nhà thơ miêu tả một con ngựa đuổi sức, phải
kéo chiếc xe chất quá nặng, xe sa lầy và con vật không thể kéo lên được.
Gã mugich đánh nó, đánh một cách điên cuồng, đánh mà không hiểu mình
làm gì, trong cơn hăng say gã quất túi bụi nhưng đòn cực đau: "Dù mày