(2) Tiếng Pháp trong nguyên bản: "Toà phán xét nhân từ của Đức Mẹ đống
trinh Mari rất thánh và rất khoan dung" (N.D).
(3) Ngày thứ sáu trước lễ Phục sinh (N.D)
(4) Tiếng Latinh : để làm sáng danh Chúa Trời hơn nữa (N.D).
(5) Tiếng xưng hô của người Do Thái khi hành lễ, rước xách…(N.D)
(6) Tiếng Latin: "cái này thay cái kia", sự rối loạn, sự hiểu lầm.
(7) Xvoboda xovietsky còn có nghĩa lả tự do tín ngưỡng, nhưng ở đây tác
giả không nói cái ý hẹp đó (N.D)
(8) Đây là theo sách "Khái huyền" của Jăng, XVII. 1-18. Người đàn bà tà
dâm ngồi trên mình con thú bảy đầu mười sừng, ả mặc tấm áo đó tía, tay
cầm cái chén chứa đầy sự dâm đãng ghê tởm của mình. Ả sẽ bị lột hết xiêm
áo và bị con thú ăn thịt (N.D)
(9) Tôi nói thế đấy. (Tiếng Latin, thường dùng để kết thúc một lập luận gì
đó) (N.D).
(10) ám chỉ thánh Francoise Axxiz (1182-1226), nhà truyền giáo Ý, sáng
lập dỏng tu Thánh Frăngxoa. Có cái tên Paler Xerarlcus là do tích Frăngxoa
thiên cảm thấy Chúa Kito đến thăm ông, hiện hình thành thiên thần sáu
cánh (xenficus) (N.D).
