chữ - ông ta nói, rồi quay người bỏ đi. Tôi chạy theo ông ta, lớn tiếng nói:
"Vâng, vâng, ông là ixpravnic chứ không phải là Napravnic". Các vị ạ,
công việc của chúng tôi thế là hỏng! Tôi thì vẫn cứ thế, bao giờ cũng thế
đấy. Tôi cứ tự làm hại mình do nhã ý của mình! Nhiều năm trước, có lần tôi
nói với một nhân vật có thể lực: "Bà nhà có máu buồn"(5), ý tôi định nói là
nhạy cảm về mặt danh dự, về đạo đức, vậy mà ông ta bỗng hỏi lại tôi: "ông
đã cù bà ấy rồi à?" Tôi không nén được đột nhiên tôi nghĩ: ta hãy tỏ ra dễ
thương: "Vâng, cù rồi ạ!" Thế là ông ta cù cho tôi một trận ra trò… Chuyện
ấy xảy ra đã lâu lắm rồi, vì vậy tôi có kể lại cũng không xấu hổ; tôi vẫn cứ
mãi mãi làm hại mình như thế!
- Thì bây giờ ông cùng đang làm như thế đấy! - Miuxov làu bàu với vẻ
gườm ghét.
Trưởng lão lẳng lặng nhìn người này rồi người kia.
- Vậy ư? Ông có tưởng tượng được không, tôi cũng biết thế mà, ông Piotr
Alecxandrovich ạ, và ông nên biết, thậm chí tôi linh cảm thấy rằng tôi đang
làm gì ngay khi vừa mở miệng ra, mà ông ạ, thậm chí tôi linh cảm thấy
rằng ông sẽ là người chỉ trích tôi trước lên. Những lúc ấy, khi tôi thấy lối
bông đùa của tôi không ăn khách thì trình Cha, miệng tôi khô đi đến nỗi hai
má dính vào lợi dưới, gần như lên cơn co giật. Tôi như thế từ hỏi còn trai
trẻ kia, hồi ấy tôi sống bám vào giới quý tộc, tôi kiếm miếng bánh bằng
cách đó. Tôi là thằng hề chính cống, bẩm sinh, trình Cha, thì cũng như một
thánh hài(6) ấy mà. Tôi không chối cãi rằng có lẽ quỷ nhập vào tôi, nhưng
là loại quỷ cỡ nhỏ thôi, nếu là cơ quan trọng hơn thì nó đã chọn nơi trú ngụ
khác, song không chọn ông đâu. Petr Alecxandrovich, vì bản lân ông cũng
chẳng đáng giá gì lắm. Nhưng tôi tin Thượng đế - chỉ gần đây tôi mới ngờ
vực, nhưng bây giờ thì tôi ngồi đây chờ nghe nhưng lời cao cả. Trình Cha,
tôi như nhà triết học Didero(7) vậy. Trình Cha thánh thiện, hẳn Cha biết
thời nữ hoàng Ekaterina nhà triết học Didero đã đến gặp Đại Giáo chủ
