bốn năm chục năm nay, từ thời các trưởng lão trước, khách khứa vẫn tụ tập
trong căn phòng này, nhưng bao giờ cũng rất mực sùng kính, không bao giờ
khác. Tất cả những ai được vào đây đều hiểu rằng đây là một ân huệ lớn
đối với họ. Nhiều người quỳ xuống và cứ quỳ như thế suốt buổi viếng
thăm. Nhiều nhân vật "cao sang", thậm chí cả những người cực kỳ thông
thái, lại cả một số người có tư tưởng tự do đến vì tò mò hay vì lý do khác,
khi vào phòng tu cùng với mọi người hay được tiếp riêng, đều coi bồn phận
trước hết của mình, không trừ một ai, là phải hết sức kính cẩn và tế nhị suốt
trong buổi tiếp, nhất là ở đây không có chuyện tiền nong, mà chỉ có tình
yêu và ân huệ từ một phía, còn phía kia là sự sám hối và niềm khao khát
giải quyết một vấn đề khó khăn của tâm hồn hay một điều nan giải trong
đời sống tình cảm riêng tư. Vì vậy, cái trò hề mà Fedor Pavlovich đột ngột
giở ra, thái độ bất kính của ông ta đối với nơi này khiến cho những người
có mặt tại đây, ít nhất là một số người trong bọn họ, phải băn khoăn và
ngạc nhiên. Các giáo sĩ tuyệt nhiên không thay đổi vẻ mặt, nghiêm trang
chăm chú chờ xem trưởng lão nói gì, nhưng dường như họ cũng đã sẵn
sàng đứng như Miuxov. Aliosa muốn khóc: anh vẫn đứng, đầu cúi xuống.
Điều anh cảm thấy lạ lùng nhất là anh Ivan Fedorovich, người duy nhất mà
anh hy vọng, người duy nhất có thể dùng ảnh hưởng của mình ngăn bố lại -
lúc này vẫn cứ ngồi không nhúc nhích trên ghế, gằm mặt xuống, rõ ràng là
tò mò chờ xem chuyện này kết thúc ra sao, như thể anh hoàn toàn là người
ngoài cuộc. Rakitin (chủng sinh) là chỗ rất quen biết và gân như thân với
Aliosa, và Aliosa cũng không dám nhìn anh ta: anh biết rỏ ý nghĩ của anh
ta (tuy trong cả tu viện chỉ có Aliosa biết những ý nghĩ ấy).
- Thứ lỗi cho tôi, - Miuxov nói với trưởng lão. - Có lẽ Cha tưởng rằng tôi
cũng dự phần nào cái trò hề đốn mạt này. Sai lầm của tôi là tôi đã tin rằng
ngay cả một người như Fedor Pavlovich cũng hiểu được bổn phận của
mình khi đến hầu chuyện một người đáng kính ấy… Tôi không ngờ rằng
tôi sẽ phải xin lỗi chính vì đã cùng vào với ông ta…
