phắt cả tờ báo và nhảy hẳn sang chuyện khác. Về việc dụng tâm về vụ án
khủng khiếp đã dậy vang khắp nước Nga thì Aliosa đã biết từ lâu, và trong
hai tháng qua, anh đã đọc nhiều tin và bài kỳ quái, mà cũng có cả những tin
đúng đắn về anh mình, về gia đình Karamazov và về bản thân mình nữa.
Trong một tờ báo thậm chí có nói rằng sau khi anh của anh phạm tội vì sợ
hãi anh đi tu, ẩn thân kín đáo, một tờ báo khác bác bỏ tin ấy và viết rằng
trái lại, anh cùng với trưởng lão Zoxima phá khoá hòm két của tu viện
"cuỗm đồ trốn đi", tin dăng trên tờ "Tin đồn" của bà Khokhlakova nhan đề:
"Tin từ Xtoprigonievxc - (nghĩa là "Bãi thả gia súc" - hỡi ôi, thị trấn chúng
tôi có tên như vậy, tôi đã giấu bạn đọc cái tên ấy mãi đến bây giờ) về vụ án
Karamazov". Bài ngắn thôi, không trực tiếp đã động gì đến bà
Khokhlakova, và nói chung chẳng nhắc đến tên ai cả. Người ta chỉ viết rằng
kẻ phạm tội sắp bị đem ra xử trong một phiên toà rùm beng, là một đại uý
phục viên, thuộc lại trâng tráo, lười biếng, chủ rương chế độ nông nô, hay
anh ái lăng nhăng và đặc biệt có ảnh hưởng với "một số vị phu nhân buồn
chán trong cánh đơn chiếc". Một trong những "bà quả phụ buồn tình" loại
này đang hồi xuân, tuy đã có cô con gái lớn, say anh chàng đến nỗi chỉ vài
giờ trước vụ phạm tội, đã định đưa gã ta ba ngàn rúp để gã cùng bà ta trốn
đi tìm mỏ vàng. Nhưng kẻ bất lương thà giết cha cướp lấy ba ngàn rúp của
ông già, - mà gã tính rằng sẽ thoát được sự trừng phạt, - còn hơn là đi Sibir
cùng với cái duyên tứ tuần của người đàn bà buồn chán nọ. Bài báo tỏ sự
phẫn nộ, đúng theo phép tắc, kết thúc bằng cách bày tỏ sự phẫn nộ cao quý
về thói vô đạo đức của kẻ giết cha và trước đây là chủ nông nô. Đọc xong
một cách tò mò, Aliosa gấp tờ báo lại và trả cho bà Khokhlakova.
- Không phải là nói về tôi hay sao? - Bà ta lại láu táu nói. - thì chúng tôi
gần một giờ trước đó đã đề nghị anh ta đi tìm mó vàng, vậy mà đây lại viết
"cái duyên tứ tuần"! Tôi mà lại anh chuyện như thế sao? Hắn cố ý viết như
thế! Đấng phán xét muôn đời sẽ tha thứ cho hắn bịa chuyện về "cái duyên
tứ tuần", cũng như tôi tha thứ cho hắn, nhưng mà… anh có biết kẻ viết là ai
không? Anh bạn Rakitin của anh đấy.
