giản dị hơn và gần gũi hơn là các thứ triết lý của anh". Tôi đáp lại hắn:
"Nếu không có Chúa thì cậu sẽ tăng giá đùi bò khi có dịp, bỏ ra một kopek
cậu sẽ thu về một rúp". Hắn cáu. Bởi vì thế nào là đức hạnh? - Trả lời tôi
đi, Alecxei. Tôi có một đức hạnh người Trung Quốc có một đức hạnh khác
nhau, như vậy đức hạnh là cái tương đối. Đúng hay không? Hay không phải
là cái tương đối? Câu hỏi quỷ quyệt! Chú đừng cười nếu tôi nói rằng hai
đêm nay tôi không ngủ vì vấn đề ấy. Bây giờ tôi ngạc nhiên chỉ vì người ta
sống mà không nghĩ gì đến chuyện ấy. Hư không! Ivan không có Chúa.
Chú ấy có ý tưởng. Ý tưởng ấy vượt quá tầm hiểu biết của tôi. Chú ấy im
lặng. Tôi cho rằng chú ấy là hội viên Tam Điểm. Tôi hỏi chú ấy, chú ấy im
lặng. Tôi muốn uống nước ở nguồn mạch của chú ấy, chú ấy im lặng. Chỉ
có một lần chú ấy thốt lên lời.
- Anh ấy nói gì? - Aliosa vội vã đứng lên.
- Tôi bảo chú ấy: nếu thế thì mọi việc đều được phép làm. Phải không? Chú
ấy chau mày: "Fedor Pavlovich cha chúng ta là một con lợn, nhưng ông ấy
suy nghĩ đúng". Chú ấy nói lảng như thế. Chỉ nói thế thôi. Như thế còn hơn
Rakitin.
- Đúng, - Aliosa chua chát xác nhận. - Anh ấy đến anh bao giờ?
- Chuyện ấy để sau, bây giờ nói chuyện khác. Cho đến giờ tôi hầu như chưa
nói gì với chú về Ivan. Tôi cứ hoãn cho đến phút chót. Khi nào việc của tôi
kết thúc và đã tuyên án, tôi sẽ nói với chú một số điều, tôi sẽ nói hết. Có
một việc khủng khiếp… Chú sẽ là quan toà của tôi trong việc này. Còn bây
giờ thì đừng nói gì về chuyện ấy, bây giờ thì im lặng. Chú nói về ngày mai,
về toà án, còn chú có tin không, tôi chẳng biết gì cả.
- Anh đã nói chuyện với viên luật sư ấy rồi chứ?
